Abstract:

Hâriciler İslam düşünce tarihinde derin izler bırakmış bir mezheptir. Harici isyanlar ilk dönem siyasi otoriteler açısından ciddi problem oluşturmuştur. Onlar mezheplerin itikadi ve siyasi tasavvurlarının şekillenmesinde tesirleri olmuştur. Mezhepler tarihi kaynaklarından görüşleri ortaya konan Hâriciler’in, İslam devletlerinin diplomatik ve bürokratik yazışma kurallarının yazıldığı eserlerde nasıl ele alındığı üzerinde çalışılmamış konulardan biri olarak dikkat çekmektedir. Bu çalışma, Divânü’l-İnşâ’da çalışan kâtiplerin yazacakları ferman, emirnâme ve vesikalara dair bilgi veren eserlerin en önemlilerinden kabul edilen Kalkaşendî’ye ait Ṣubḥu’l-aʿşâ’ adlı eserde, Hâriciler’e dair verilen bilgilerin hangi kaynaklardan elde edildiğini ortaya koymak suretiyle Hâriciler’in nasıl değerlendirildiğini tespit etmeyi ve böylece Memlük devletinin resmî din siyasetinin kodlarını ortaya koymayı hedeflemektedir.

Keywords: