Özet:

Amaç: Prostat kanseri, erkeklerdesık görülen kanserlerden biridir. Prostat spesifik antijen (PSA), prostat kanseri tanısında ve izleminde sıklıkla kullanılan biyokimyasal bir parametredir. Prostat spesifik antijenin birey içi değişkenliğinin yüksek olmasından dolayı, bir bireyden art arda yapılan iki ölçüm arasındaki değişimin anlamlılığını değerlendirmek önem arz etmektedir. Çalışmamızda, tekrarlayan serum PSA ölçümlerindeki farklılığın Referans Değişim Değerini (RCV) aşıp aşmadığı araştırılarak, gereksiz PSA istemlerinin önüne geçmek amaçlanmıştır. Gereç ve yöntem: Toplam 4154 hastaya ait PSA istemleri retrospektif olarak analiz edildi. Farklı zaman aralıklarında sonucu bulunan ve ilk PSA sonucu 2-10 ng/mL arasında değişen 268 kişi seçildi. Total PSA için analitik değişkenlik % 5,1 olarak bulundu. RCV %52 olarak hesaplandı. Bulgular: Çalışmaya aldığımız 268 kişinin 126 (%47)’sının serum PSA seviyelerinde düşme olurken 142 (%53)’sinin serum PSA seviyelerinde artış görüldü. PSA düzeyleri ikinci ölçümde artmış saptanan 142 hastadan 26’sında %52’lik RCV değerini aşacak düzeyde yükselme gözlendi. Çalışmamızda tekrarlayan PSA istemi olan hastaların sadece %9,7’sinde RCV düzeyini aşan bir oransal yükselme olduğunu saptadık. Sonuç: PSA değerlerindeki yükselme değerlendirilirken RCV değerini aşıp aşmadığı dikkate alınarak yorum yapılmalıdır. Çalışmamızda PSA’daki oransal yükselmelerin çoğu RCV’yi aşmadığından, bu yükselmelerin anlamı tartışmalıdır.

Anahtar Kelimeler: