Özet:

Bu çalışmamızda Yusuf Kıssası bağlamında Hz. Yusuf (as) ile kardeşleri arasında geçen olaylardan hareketle insanlardaki kıskanma ve haset duyguları incelenecektir. İnsanların fıtratından gelen bazı duyguları vardır. Haset ve kıskançlık duyguları bunlardandır. Yüce Allah insanları yaratırken onlara fücurunu ve takvasını da ilham etmiştir. Önemli olan bu duyguların kontrolü ve doğru yönde kullanılabilmesidir. Kur’an Kerim insanların zayıf ve güçlü yanlarını anlatırken bazen önceki toplumlardan örnekler verir. Kimi zaman teşbih ve temsillerle, kimi zaman da Yusuf Suresinde olduğu gibi kıssalarla anlatır. Çünkü eğitimin metotlarından biri teşbih ve temsil yolu ile anlatım iken bir başkası da kıssalar yoluyla anlatımdır. Tabii ki, eğitim metotları sadece bunlardan ibaret değildir. Hz. Yusuf kıssasında, kardeşler arası kıskanma duygularının sebepleri ve bu kıskanma duygularının doğurduğu neticelere değinilmiştir. Ayrıca Yusuf Suresinde, bu kıssanın en güzel kıssa olarak nitelendirilmesi, kıssada insanlar için birçok ibretlerin olduğunu göstermesi bakımından önemlidir. Bu kıssada insanların iffetlerini nasıl muhafaza etmesi gerektiğinden; anne ve babaların çocuklar arasında adaletli davranması; kıskanma ve haset duygusunun insanları nasıl bir felakete sürüklediği; bir peygamberin, Müslüman olmayan bir idarede görev alması gibi ibretlik birçok olay anlatılmaktadır. Fakat biz bu çalışmamızda çocuklardaki kıskanma duygusu ve bu kıskanma duygusunun iyi kontrol edilemeyişinin nasıl kötü bir felaketle neticelendiğini izah etmeye çalışacağız. Kur’an-ı Kerim’de kardeşler arası kıskanma duyguları anlatılırken iki olaydan bahsedilir. Bunlardan birisi Hz. Âdem’in çocukları Kabil ile Habil arasındaki olay; diğeri ise Yusuf (as) kıssasındaki kardeşler arasındaki olaydır. Bilindiği gibi Hz. Âdem’in çocukları arasındaki olay cinayetle sonuçlanmıştır. Hz. Yusuf ve kardeşleri arasındaki olay ise (belki de mucize olarak) ölümle sonuçlanmamıştır. Ayrıca bu kıssada anne ve babaların çocuklarına eşit bir şekilde davranmaları gerektiği vurgulanırken, aksi durumda çocuklar arasına düşmanlık, kin ve nefretin gireceğine dikkat çekilmektedir. Bu kıssadan hareketle eğitimcilerin, özellikle de din eğitimcilerinin, eğitim metot ve teknikleri belirlerken bu hususları da dikkate almaları gerekir.

Anahtar Kelimeler: