Abstract:

Okulun gelişimi ve etkililiği konusunda okul yöneticisinin formal ve informal liderlik özellikleri büyük bir öneme sahiptir. Bu doğrultuda, ilgili çalışmada liderlik ve okul etkililiği düzeyleri arasındaki ilişkinin meta-analiz yöntemi ile ortaya konması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda liderlik ve okul etkililiği düzeyleri arasındaki ilişkileri inceleyen çalışmaların etki büyüklükleri arasında alt grup (moderatör) değişkenlere göre anlamlı bir farklılık olup olmadığı incelenmiştir. 2010-2020 yılları arasında liderlik ve okul etkililiği düzeyleri arasındaki ilişkiyi inceleyen, örneklem sayısı ve korelasyon katsayısı verilerini içeren çalışmalar araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırma kapsamındaki çalışmalara, ulusal ve uluslararası veri tabanları kullanılarak ulaşılmıştır (Ulusal Tez Merkezi, Web of Science (WOS), Education Resources Information Center (ERIC), Scopus, EBSCOhost, vb.). Alan yazın taraması sonucunda araştırmanın seçim ölçütlerine uygun 22 çalışma meta-analize dâhil edilmiştir. Araştırmada etki büyüklüğü değerlerinin hesaplanmasında “Fisher Z” değeri kullanılmıştır. Araştırma kapsamındaki çalışmaların birleştirilmiş etki büyüklüğü rastgele etkiler modeline göre hesaplanmıştır. Analiz sonucunda, liderlik ve okul etkililiği düzeyleri arasındaki ilişkinin genel etki büyüklüğünün pozitif yönlü ve yüksek düzeyde olduğu ortaya konmuştur. Ayrıca liderlik ve okul etkililiği düzeyleri arasındaki ilişkileri inceleyen çalışmaların etki büyüklükleri arasında moderatör değişkenlere (çalışmanın yapıldığı bölge, okul kademesi ve liderlik türleri) göre anlamlı bir farklılaşmanın olduğu görülmüştür. Araştırma kapsamında okulların etkililik düzeyini artırmak için okul yöneticilerinin öğretim süreç ve amaçları konusunda gelişimlerinin desteklenmesi önerilmektedir.

Keywords: