Abstract:

Klasik Türk Edebiyatına dair Cumhuriyet döneminde takınılan tavır genelde olumsuz bir seyir izler. Bu olumsuzlamanın temelinde sanat ve estetik kaygılardan ziyade ideolojik yaklaşımlar belirleyici olmuştur. Cumhuriyet dönemindeki Klasik Türk Edebiyatı algısı, onun genelde bir Osmanlı ve İslam göstereni olmasına ilişkin bir algıdır. Dönemin zihniyeti Osmanlı ve İslam göstereni olarak ne varsa topyekun bir reddiye karakteri taşır. Bu reddiye zihniyetinden Klasik Türk Edebiyatını yakînen bilenlerin de kendilerini kurtaramadıkları görülür. Bu tavırda hakim anlayışın yönlendirici niyetini de gözden uzak tutmamak gerekir. Böyle bir ortam içerisinde Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Klasik Türk Edebiyatına yaklaşımı, dönemin boğucu zihniyetinin dışında hususi bir ada gibi görünür. Tanpınar, reddedişten ziyade üstadı Yahya Kemal’in bakış açısıyla değişerek devam etmek, devam ederek değişmekprensibiyle hareket eder ve bu edebiyatı süreklilik açısından anlayıp anlatmaya çalışır. Onun görüşlerinde de bir takım tenkitler vardır fakat bu tenkitler ideolojik bir peşin hükümden değil sanat endişesinin baskın olduğu bir estetik anlayıştan yükselir. Denilebilir ki Klasik Türk Edebiyatı hakkında hem estetik ve sanat açısından hem de bu edebiyatın tarihsel ve sosyolojik gelişimi bakımından derinlemesine ele alındığı ilk belirleyici fikirler Tanpınar’ın fikirleridir. Tanpınar bize Klasik Türk Edebiyatının toptan reddedilmesi gereken bir yok sayılan geçmiş olduğunu değil bütünüyle yaşayan devam eden yükselen ve inen bir medeniyet ve ruh taşıdığını öğretmiştir. Bu makaledeTanpınar’ın Klasik Türk Edebiyatına ilişkin fikirleri etraflıca ele alınarak, bu fikirlerin Klasik Türk Edebiyatı açısından taşıdığı değer incelenecektir.

Keywords: