Abstract:

Toplum sözleşmesi teorisinin önde gelen üç düşünürü de çizdikleri doğa halinde insanların özgürlük ve eşitliğinden bahsetmektedir. Hobbes’a göre, doğa durumunda insanlar ellerinde bulunan gücü istedikleri gibi kullanmakta özgürdür. Benzer güç, yetki ve olanaklara sahip oldukları için, özgürlük kendi içinde eşitliği de içerir. Herkes eşit ve özgür olduğuna göre, insanlar doğalarında var olan nitelikleri de göz önüne alındığında sürekli bir rekabet hali içinde olacaklardır. Rekabet hali kaotik bir ortam yarattığı içindir ki, can ve mal güvenliği olmayacak, kamu düzenini sağlamak üzere devlet kurulacaktır.  Hobbes’a göre kuruluş nedeni barışı sağlamak ve sürdürmek olan haksızlık yapamaz. Locke’un doğa durumunda insanlar yaşam, özgülük ve mülkiyet şeklinde üç temel hakka sahip iken mülkiyet hakkına tecavüzler başladığında, haksızlığa uğrayan kendisine haksızlık edeni yine kendisi cezalandıracağı için bir savaş hali kaçınılmaz olacaktır. Böylesi bir savaş halini önlemek için bir araya gelen insanların yaşamı, özgürlüğü, mülkiyeti üzerinde ise hiç bir güç keyfi iktidara sahip olamaz, ki bu da, devlete bırakılanın sınırlı bir alan olduğunu gösterir. Rousseau’nun siyasal düşüncesinin merkezinde de özgürlük ve eşitlik sorunu yer alır. Doğa durumundan kopup toplumsal duruma geçildikten sonra özgürlük ve eşitlik durumu yerini, bağımlılık ve eşitsizlik durumuna bırakmıştır. Rousseau’nun toplum sözleşmesi kuramında amaç, doğa durumuna dönüş umudu olmadığına göre, yeni dönemde ortaya çıkmış bağımlılık ve eşitsizlik durumunu ortadan kaldırmaktır. Anahtar Kelimeler: Toplum Sözleşmesi, Doğa Hali, Siyasi İktidarın Sınırı, Hak ve Özgürlükler.

Keywords: