Özet:

İslamiyet öncesi dönemlerden günümüze kadar Türk toplumunda geleneğin devamında en önemli rolü üstlenen kadınlar, konargöçer hayat tarzının hüküm sürdüğü coğrafyalarda hem aile içerisinde hem de toplumda saygın bir konuma sahiptir. Türk kültüründe aile ve toplum hayatı içerisinde her zaman değer görmüş olan kadınlar, toplumda çeşitli rollerin yanı sıra yönetimde de farklı idari görevler üstlenirler. En eski Türk devletlerinden biri olan Kırgızlarda da kadınlar, sosyo-kültürel hayat içerisinde önemli görevler icra eder. Geleneklerine bağlılıkları ile öne çıkan Kırgızlarda aile ve soy bağlarının çok sağlam ve güçlü olmasında kadına verilen değerin önemi dikkat çekmektedir. Toplumsal hayatın şekillenmesinde ve geleneğin devamlılığında büyük rol oynayan Kırgız kadını, sosyal hayat içerisinde çeşitli görevler üstlenirken aile içerisinde çocuklarını en güzel şekilde yetiştirme ve topluma kazandırma konusunda da üzerine düşeni fazlasıyla yerine getirir. Toplumun aynası konumunda olan ve toplumda olup bitenleri eserlerine aksettiren Kırgız şairler eserlerinde kadın konusuna çok fazla yer verir. XIX. yüzyıl Kırgız toplumunun en önde gelen şairlerinden biri olan Moldo Niyaz da şiirlerinde bir halk şairi olarak Kırgız kadınlarıyla ilgili duygu ve düşüncelerini de samimi bir şekilde açık yüreklilikle dile getirir. Şair, şiirlerinde Kırgızların meşhur kadın komutanı Kurbancan Datka’dan da övgüyle bahsederken onun özellikle anne olarak yaptığı fedakârlıkları ve yaşadığı sıkıntıları içtenlikle anlatır. Şair, kadınları iyi ve kötü kadın olarak iki kategoride ele alır. Onların özelliklerini detaylı olarak sayar ve ideal Kırgız kadınından övgüyle bahseder. Şair ayrıca şiirlerinde evlenilecek kızların hangi özellikte olması gerektiğini ortaya koyar, gençlik döneminde âşık olduğu kızla ilgili yazdığı şiiri üzerinden aşk ve güzellik vurgusu yapar.

Anahtar Kelimeler: