Özet:

ÖZ Amaç: İş hayatında çalışma alanlarında birçok risk faktörü bulunmaktadır. Bunlardan fiziksel, kimyasal ve biyolojik riskler hakkında çok fazla bilgi ve farkındalık bulunmaktadır. Çalışma alanlarında bulunan ve bu risklere de dolaylı olarak sebep olan bir diğer risk grubu ise psikososyal risklerdir. Buzdağının görünmeyen kısımlarında iş kazalarının oluşmasına dolaylı yoldan sebebiyet veren psikososyal risk faktörleri günümüzün çalışma şartları sebebiyle fark edilmeye ve önem kazanmaya başlamıştır. Psikososyal risk faktörlerine karşı geliştirilecek önlemler çalışma ortamında gerçekleşebilecek güvensiz davranış durumlarını azaltıcı etki gösterebilecek olması nedeniyle önem arz etmektedir. Önlem alınabilmesi adına bir farkındalığa sahip olunması gerektiği düşünüldüğü için bu çalışmada “Psikososyal Risklere Karşı Farkındalığın Belirlenmesi ve Psikososyal Risklerin İş Kazalarına Etkisi Hakkında İş Güvenliği Uzmanlarının Tutumlarının İncelenmesi” amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmada kullanılan veriler farklı alanlarda iş sağlığı ve güvenliği uzmanı olarak görev yapan kişilerle yapılan görüşmeler sonucu elde edilmiştir. Yarı yapılandırılmış onam formları kullanılarak gerçekleştirilen görüşmeler sonucu psikososyal risk faktörleri hakkında iş güvenliği uzmanlarının farkındalık seviyeleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Çünkü iş güvenliği uzmanları bir iş yerinde çalışma hayatının sorunsuz devam etmesi, iş kazasından ve meslek hastalığından olabildiğince uzak bir noktada süreçlerin ilerlemesi için emek veren en önemli meslek gruplarındandır. İş güvenliği uzmanlarının proaktif davranışları, olayları yorumlayışları ve farkındalıkları birçok iş kazasının önüne geçmektedir. Ayrıca çalışma hayatında güvenlik kültürünü oluşması hususunda iş güvenliği uzmanlarına yoğun görevler düşmektedir. Bu nedenle psikososyal risklere karşı farkındalığın belirlenmesi, psikososyal risklerin iş kazalarına direkt ve dolaylı etkilerinin gözlenebilmesi iş güvenliği uzmanlarının farkındalıklarına bağlıdır. Bulgular: Görüşmelerden elde edilen bulgulara göre iş güvenliği uzmanlarının psikososyal risk faktörlerinin iş kazalarına etkileri farkındalık seviyeleri ile ilgili olarak teorikte belirtilen ile saha uygulamaları arasında fark olduğu gözlenmiştir. Sonuç: Çalışmada elde edilen sonuçlara göre iş güvenliği uzmanlarının konu ile ilgili bilgi sahibi olmalarına rağmen farkındalıklarının düşük olduğu, iş kazalarının temel sebepleri arasında psikososyal faktörlerin varlığını kabul ettikleri ancak çoğu durumda kendilerini çaresiz hissettikleri, çözümsüz kaldıkları sonuçlarına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: