Özet:

Yün (WO), konfor ve mekanik özelliklerin iyileştirilmesi için, genellikle poliamid 6.6(PA) ile belirli oranlarda karıştırılarak kullanılmaktadır. Bu tip yünlü döşemelik kumaşlar sağladıkları yüksek konfor nedeniyle özellikle uçak koltuklarında tercih edilmektedir. Ancak yanma dayanımı uçak malzemelerinde mutlaka olması gereken bir özelliktir ve yasal kurallarla düzenlenmiştir. Malzemenin yanma davranışı bileşime önemli oranda bağlıdır. Yün/poliamid karışımlı kumaşlar bu gereksinimleri karşılayamadık-larından güç tutuşur apre işlemlerinden sonra uçaklarda kullanılırlar. Günümüzde yün ve yün karışımlı kumaşlara etkin güç tutuşur özellik kazandıran yenilikçi aprelere ihtiyaç bulunmaktadır. Bu çalışmada %100 WO ve WO/PA karışımlı kumaşların (%88,6 WO/ %11,4 PA ve %78,5 WO/%21,5 PA) yanma ve termal bozunma davranışlarının farklı teknikler kullanılarak incelenmesi ve açıklanması amaçlanmıştır. Buradan elde edilen veriler uygun WO ve WO/PA karışımlarının belirlenmesi ve bu kumaşlar için yeni güç tutuşur kimyasallar geliştirilmesi için kullanılabilecektir. Elde edilen sonuçlara göre %100 yün için konik kalorimetreyle ölçülen maksimum ısı salım hızı, %21,5 PA içeren kumaşa göre, %25 daha düşük çıkarken mikro ölçekli yakma kalorimetresinde %12 oranında daha fazla çıkmıştır. Bu durum iki malzemenin bozunma adımlarının farklı olmasından kaynaklanmaktadır. Test ekipmanından bağımsız olarak yanma sırasında açığa çıkan toplam ısının, karışımda artan PA oranına bağlı olarak arttığı tespit edilmiştir. Yün ve yünlü kumaşların termo-oksidatif bozunması sırasında meydana gelen çeşitli proseslerin belirlenmesi için termal analizler gerçekleştirilmiştir. Karışımların termal analizinde PA’nın bozunması ayrı bir adım olarak gözlenebilmiştir. Diğer taraftan, karışımların termal bozunma kinetiğinde, bozunmanın ilk aşamalarından itibaren yüne kıyasla meydana gelen farklılıklar, kinetik analizlerle ortaya konmuştur. Bu sonuçlar poliamidin yün ile karıştırılmasının yanma mekanizmasına etkisinin açıklanmasına katkı sağlayacak niteliktedir.

Anahtar Kelimeler: