Özet:

Eğitim/müdahale programına erken başlayan otizmli çocukların gelişimlerinin daha geç yaşta eğitime başlayanlara göre daha fazla olduğunu gösteren birçok çalışma sonucu vardır. Etkili bir erken müdahale programı hazırlamanın kritik adımlarından biri çocuğun gelişimsel zorluklarını/sorunlarını ve güçlü yanlarını olabildiğince kapsamlı ve doğru olarak değerlendirmektir. Erken müdahale programı hazırlamak için yaygın olarak kullanılan değerlendirme araçlarından biri Schopler ve ark. tarafından 1979 da geliştirilmiş olan Psychoeducational Profile (PEP)dir. PEP süreç içerisinde revize edilmiş, 2003 yılında son versiyonu olan PEP-3 adını almıştır. Birçok dile ve kültüre uyarlanmış olan Psychoeducational Profile (PEP)3’ün Türkçe versiyonu ile ilgili yapılmış bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmanın amacı Türkçe PEP-3’ün psikometrik özelliklerini incelemektir. Çalışma, Türkiye’nin Ege bölgesinde yer alan illerden, 0-12 yaş otizm spektrum bozukluğu tanılı 684 çocuk ve 0-6 yaş tipik gelişim gösteren 215 çocuk olmak üzere 899 çocukla yürütülmüştür. Yapılan güvenirlik ve geçerlik çalışmasında TPEP3’ün güvenirliğinin yüksek düzeyde olduğu, kapsam/içerik geçerliği ve tanıya, yaşa göre ayırt edici geçerliğinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca Türkçe PEP 3’ün gelişimsel alanlarının Denver Gelişim Testi ve Ankara Gelişim Envanteri ile benzer ölçekler geçerliğinin yüksek düzeyde olduğu, doğrulayıcı faktör analizi ile orijinal testte olduğu gibi on alt alanın iletişim, motor ve davranışsal alan olarak üç faktörlü yapı altında toplandığı belirlenmiştir. Bu çalışmadan elde edilen veriler, Türkçe PEP3’ün geçerli ve güvenilir olarak kullanılabileceğinin işaretlerini vermiştir. Ancak çalışmanın, Türkiye’nin diğer bölgelerinden toplanan verilerle tekrarlanması ve uyarlama çalışmalarının sürdürülmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: