Özet:

Havasız (anaerobik) çürütme atık ve çamur stabilizasyonunda kullanıldığı zamanlardan günümüze farklı reaktör uygulamaları ile çamurdan biyokütleye, evsel atıksudan endüstriyel atıksuya çeşitli türde atıksu-atık stabilizasyonunda ve enerji eldesinde kullanılan önemli bir biyolojik arıtım prosesidir. Konvansiyonel aktif çamur prosesi ile işletilen kentsel atıksu arıtma tesislerinin (AAT) enerji maliyetinin yüksek oranda karşılanarak tam kapasite işletilmesine olanak sağlayan havasız çamur çürütme üniteleridir. Sağladığı enerji eldesi ile arıtma tesislerini cazip hale getiren havasız prosesin ülkemizde yaygınlaşabilmesi için tasarım ve işletim özelliklerinin sahada karşılaşılan problemler ışığında iyileştirilmesi gerekmektedir.Havasız arıtma sistemlerinde ilk yatırım ve işletme maliyeti ciddi seviyelere çıkmakta, kurulan sistemin menşei yurtdışı olduğundan arıza durumlarında zaman ve para kayıpları yaşanmaktadır. Proses sırasında oluşan ve kontrolü gereken ürünler, ekipman hassasiyeti, atıksu karakterindeki baskın faktörler sebebiyle tasarımın dışında oluşan durumlar ve işletme zorlukları görülebilmektedir. Yapılan bu çalışmada Türkiye genelinde kentsel AAT bünyesinde anaerobik çamur çürütücü tesisleri ve işletimleri incelenerek karşılaşılan işletme problemleri (H2S kontrolü, köpük oluşumu, arızalar, vb), ilgili tasarım kriterleri ve çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: