Özet:

Afrika’da İslâm’ın yayılış tarihi bu apaçık dinin özelliklerindendir. Adalet, hidayet ve nurun bütün insanlığa yayılması hususunda İslâm’ın göstermiş ol‐duğu evrensel metodunun kanıtlarındandır. ِﻟ ِﻩِﺩْﺑَﻋﻰَﻠَﻋ َﻥﺎَﻗ ْﺭُﻔْﻟﺍ َﻝﱠﺯَﻧﻱِﺫﱠﻟﺍ َﻙ َﺭﺎَﺑَﺗ Âlemleri insanlar ve cinleri ﺍًﺭﻳِﺫَﻧ َﻥﻳِﻣَﻟﺎَﻌْﻠِﻟ َﻥﻭُﻛَﻳ ِﻩِﺩْﺑَﻋﻰَﻠَﻋ َﻥﺎَﻗ ْﺭُﻔْﻟﺍ َﻝﱠﺯَﻧﻱِﺫﱠﻟﺍ َﻙ َﺭﺎَﺑَﺗ Âlemleri insanlar ve cinleri uyarsın diye kulu Muhammed’ e Furkân’ı hakkı batıldan ayıran Kur’an’ı indiren Allah’ ınşânı yücedir hayır ve bereketi çoktur .Âlimlerin dinin da‐imi bir hamlesi olması gibi genelde Müslümanlar da bir mekândan diğerine göç etmek suretiyle İslâm’ı yayıyorlardı. Kralların, insanları yaratıcısına iba‐dete değil de kendilerine hizmet etmeye zorladıkları, İslâm’ın kendisinin ve İslam’ı kabul edenlerin selametinin tehdit edildiği o asırlarda fetihler savaş şartlarının ve halkların yaşam tarzlarının gerektirdiği olgulardan sadece biri idi. Güney Afrika, İslâm’ın barışçıl yayılışı ile bu yayılışın asırlar boyunca devam ettiğini gösteren bir örnek olmuştur. Coğrafi konumu nedeniyle Afrika’nın doğusu, özellikle de dini nedenlerden ötürü hicret olgusunun adil kral en‐Necaşi Eshama bin Ebşer’in adı ile ölümsüzleştiği Habeşistan İslam’a ilk girme konusunda ayrıcalığa sahip yerlerdir. Hicretin erken dönemlerinde İslâm’ın Afrika’ya girişi ve kökleşmesini sağla‐yan en önemli etkenler arasında çeşitli nedenlerle yarımadanın Müslüman halklarının Afrika’ya gerçekleştirdiği hicret hareketleri ve beraberinde onlar‐la yavaş yavaş hissi, manevi ve karşılıklı evlilikle oluşturdukları kan bağı şek‐lindeki kaynaşmayı gösterebiliriz. Nitekim Müslümanlar Afrika halklarının kültürel ve içtimaî olarak cahiliyyeden İslâm’ın hidayetine girmelerine vesile olurken kendileri de bu süreçte Araplıklarını yitirmiş ve yaydıkları din günü‐müze kadar ulaşmış ve hatta inşallah kıyamete kadar da kalacaktır. Bu çalışma Müslüman Arapların Afrika’ya ilk hicretlerinin etkilerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Arap yarımadasından sonra İslâm’ın ulaştığı ilk yer olması ve Muhacirleri kabul etmek suretiyle de İslâm’ın temellerini sağlam‐laştırması nedeniyle bu çalışma için Habeşistan seçilmiştir. İlk olarak Habe‐şistan’a gelen Müslümanlar ardından Kızıldeniz ve Hind Okyanusu sahillerine yayılıp yerleşmişler ve oralarda uzun seneler sürecek İslam emirlikleri ve sal‐tanatlıkları kurmuşlardır. Bu büyük saltanatlıkların yıkılmasından sonra İslâm’ın etkisi oralarda devam etmiş ve İslâm günümüze kadar Afrika halkla‐rının dini olarak kalmıştır

Anahtar Kelimeler: