Özet:

2019 yılı sonunda Çin’ in Hubei bölgesinin başkenti olan Wuhan kentinde baş gösteren Koronavirüs (COVID-19), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından pandemi ilan edilen, küresel bir salgındır. COVID-19 salgını, kısa sürede tüm dünyayı etkisi altına alarak, insanların davranışlarını, yaşam tarzlarını, alışkanlıklarını değiştirmelerine yol açan küresel bir sosyal problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Halen etkisini devam ettiren COVID-19 sürecinde ortaya çıkan sosyal mesafe kuralı, karantina, sokağa çıkma yasağı, seyahat kısıtlamaları, kurumların ve iş yerlerinin kapatılması, çalışma saatlerinde esneklik, uzaktan eğitim ve evden çalışma uygulaması hayatımızdaki değişimlerin başlıcalarıdır. COVID-19 salgınının ekonomi, sağlık, eğitim ve sosyo-kültürel alanlar başta olmak üzere, hayatlarımızda yol açacağı değişim ve dönüşümler günümüzünçok merak edilen, sorgulanan, cevap aranan konuları arasındadır. Çalışma kapsamında, Türkiye özelinde COVID-19 sürecinde okulların tatil edilmesiyle çocuklarıyla evde kalmak zorunda olan çalışan annelerin, özel alanlarındaki sorumluluklarına kamusal alandaki iş yüklerinin eklenmesi sonucunda yaşadıkları zorlayıcı durum, toplumsal cinsiyet rolleri ve kamusal alan-özel alan ayrımı bağlamında irdelenmeye çalışılmaktadır. COVID-19 sürecini toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında ele aldığımızda çalışan annelerin özel alanlarındaki ev içi rollerinin, çocuklarının uzaktan eğitimleri kapsamında dersleri, ödevleri ve etkinlikleriyle ilgilenmeleri, normal rutinlerinde yardım alabildikleri ev işlerini tek başlarına yapmak zorunda kalmaları, daha fazla ve dikkatli bir şekilde hijyen sağlama çabaları gibi yeni pratiklerle arttığı görülmektedir. Tüm bunlara ek olarak, çalışan anneler kamusal alanlarındaki yani iş hayatlarındaki sorumluluklarını da evden çalışma uygulamasıyla yerine getirmektedir. Bu kapsamda çalışmada, COVID-19 sürecinde çalışan annelerin özel alanında kamusal alanı oluşturmak zorunda kaldığı, annelik statüsü ve bu statüye bağlı rol beklentilerinin uzaktan eğitim ve evden çalışma durumlarıyla birlikte yeniden tanımlanma sürecine girdiği, başka bir ifadeyle annelik statüsüne bağlı rol beklentilerinin çeşitlenerek arttığı vurgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: