Özet:

Bu araştırmanın amacı otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilere iletişim başlatma-sürdürme becerisinin kazandırılmasında sanal gerçekliğin etkililiğini belirlemektir. Araştırmada katılımcılar arası yoklama denemeli çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkeni, sanal gerçeklik ile sunulan öğretimin iletişim başlatma ve sürdürme becerisinin kazanım düzeyidir. İletişim başlatma-sürdürme becerisinin analizine yönelik hazırlanan 360 derece videolar araştırmanın bağımsız değişkeni olan sanal gerçeklik gözlüğü aracılığıyla öğretim oturumlarında kullanılmıştır. 360 derece videolar 360 derece kamera kullanılarak çekilmiş ve araştırmacı tarafından sanal gerçeklik gözlüğünde izlenebilecek şekilde düzenlenmiştir. Uygulama süreçleri başlama düzeyi yoklama, günlük yoklama, öğretim, izleme ve genelleme oturumlarından oluşmaktadır. Genelleme oturumları ön-test son-test biçiminde düzenlenmiştir. Ayrıca araştırmanın yetişkin katılımcılarından ve bir ebeveynden araştırmaya yönelik sosyal geçerlik verileri toplanmıştır. Sosyal geçerlik verileri toplama amacıyla yapılan görüşmeler yarı-yapılandırılmış görüşme şeklinde düzenlenmiştir. Araştırma bulguları OSB olan öğrencilere iletişim başlatma-sürdürme becerisinin kazandırılmasında sanal gerçekliğin etkili olduğunu, öğrencilerin öğretimi yapılan beceriyi birinci ikinci ve üçüncü haftalarda koruduğunu, öğretimi yapılan beceriyi farklı ortam ve kişilere genelleyebildiğini göstermektedir. Sosyal geçerlik bulgularında ebeveyn ve yetişkin katılımcıların görüşlerine göre sanal gerçekliğin becerilerin kazandırılmasında etkili bir araç olduğu, öğretim süreçlerinde zamanı kısaltabileceği öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler: