Özet:

Mısır için bir hayat kaynağı ve bereket timsali olan Nil nehri, tarih boyunca ülkenin sosyo-kültürel hayatında büyük rol oynamıştır. Eski metinlerde Nil nehrinin suyunun özellikleri, kaynağından çıkıp hangi mecralara doğru yol aldığı, kaç kola ayrıldığı, nereye döküldüğü ve sosyal hayattaki yönü gibi hususlarda ayrıntılı bilgiler verilir. Dünyanın en uzun nehri olması bakımından kaynağına ulaşma çabalarının sonuçsuz kalması, kopup geldiği kaynak hakkında farklı rivayetlere yol açmış, bu rivayetlere birtakım dinî ve efsanevi bilgiler de karışarak nehir adeta bir gizem ve kutsiyet kazanmıştır. Sulama amacıyla kullanılması çok eski tarihlere dayanmakla birlikte özellikle suyunun belirli dönemlerde taşması bölge halkı için hayati bir önem taşıyagelmiş, şenlik ve festivallerle kutlanmıştır. Osmanlı şairleri de beyitlerinde Nil nehri ile ilgili çeşitli benzetme ve hayallere yer vermişler, nehir suyunun yükselmesi başta olmak üzere ilgili bazı terimlerle söz oyunları ve çağrışımlar yapmayı ihmal etmemişlerdir. Bu çalışmada, bazı eski kaynaklarda geçen bilgilerle klâsik Türk şiirinden örneklendirici beyitlere yer verilerek Nil nehrinin eski metinlerden yola çıkılarak hem gerçek ve gözleme dair hem de hayalî ve efsanevî yönü ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: