Özet:

Kamu spotu, kamu ya da sivil toplum kuruluşlarınca hazırlatılan; yayınlanmasında kamu yararı olduğuna inanılan bilgilendirici, eğitici, uyarıcı kısa film ve ses bantlarıdır. Mevzuata göre bu tür yapımlar ücretsiz yayınlanmak üzere Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından yayın kuruluşlarına önerilir; yayın kuruluşları da istediği spotları yayınlar. Türkiye’de yayınlanan ilk spotlarda trafik güvenliği, bedensel engelliler, sigara, çevre temalarına yer verildiği ve spotların genellikle sivil toplum kuruluşları tarafından yaptırıldığı görülmektedir. Ancak son yıllarda kamu kurumlarının alana ilgisinin arttığı, bakanlıklar tarafından çok sayıda kamu spotunun yaptırıldığı gözlenmektedir. Bu spotlarda hedeflenen “yarar”, kamu sözcüğünün halk anlamından uzaklaşmakta; içerikler daha çok devlet-iktidar politikalarının lansmanına yönelmektedir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın Güvenle Büyü Türkiye kampanyası bu tür örneklerden biridir. Sivil toplum kuruluşları tarafından yaptırılan kimi kamu spotlarında da zemin kaymakta, spotlar muhalif bir söylem alanına dönüşmektedir. Örneğin İş Cinayetlerini Durduralım Sivil Platformu tarafından hazırlatılan Bir İmza da Sen Ver spotu sağlık güvenlik olgusunun ötesine geçen bu tür örneklerden biridir. Kamu spotları akademik alanda üzerinde yeterince çalışılmamış niş alanlardan biridir. Makale kapsamında; söz konusu kamu spotlarının analizi yapılmış; bir medya alanı olarak kamu spotunun olanakları ve riskleri tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: