Özet:

İlkçağ mitolojilerinden başlayarak bazı kavramların sembol dilinin çağrışımlarıyla donandığı görülür. Toprak kavramı da en eski metinlerden bugüne dönemlerin yaşayış ve düşünme tarzlarından da beslenerek çeşitli anlamlar yüklenmiştir. İslami inanç yapısının kültürel öğelerle etkileşimiyle ortaya çıkan tasavvuf edebiyatında da bu kavram, ihtiva etmiş olduğu anlam zenginliğiyle gerçek ve mecaz çağrışımlar için kullanılır. Dünyanın ve insanın yaratılışının ana maddelerinden biri olarak kabul edilen toprak; tevazu, teslimiyet, sadakat, canlılık, eminlik gibi vasıfların temsilcisi olarak metinlerde yer bulurken inanış, rahmet ve bereket sembollerinin yanında ölümü de zihinlerde canlandırır. Bu çalışmada Türk tasavvuf edebiyatına ait metinlerden hareketle toprak kavramının ortaya koyduğu çağrışımlar ifade edilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: