Özet:

Sultan Alp Arslan’ın liderliğindeki Büyük Selçuklu Devleti ordusu ile İmparator IV. Romanos Diogenes komutasındaki Bizans ordusu arasında 26 Ağustos 1071 Cuma günü vuku bulan Malazgirt Muharebesi, tartışmasız bir şekilde Selçukluların zaferiyle neticelenmiştir. An itibarıyla üzerinden 950 yıl geçmiş olan bu zafer, gerek söz konusu her iki devlet ve gerekse de Batı Hıristiyanlık âlemi ile bütün İslâm dünyası açılarından çok önemli sonuçlar doğurmuştur. Bunlardan belki de en önemlisi, Selçuklu Devleti vasıtasıyla Anadolu coğrafyasının Bizans’tan fethedilmesi ve sözü edilen toprakların yeni bir vatan olarak baştanbaşa Türk iskânına açılmış olmasıdır. Bu çerçevede Malazgirt Zaferi, Büyük Selçuklulara Horasan, İran, Irak ve Azerbaycan’dan sonra geniş, verimli, yaşamaya elverişli ve son derece stratejik bir toprak parçası olarak Anadolu’nun kapılarını ardına kadar açan bir anahtar vazifesi görmüştür. Öyle ki sözü edilen bu zafer sonrasında on beş-yirmi yıl gibi kısa bir müddet zarfında Anadolu’nun en doğusundan en batısına kadar Büyük Selçukluların devamı veya kolları niteliğinde olmak üzere Saltuklular, Mengücüklüler, Dânişmendliler, Türkiye Selçukluları, Çaka Beyliği, İnaloğulları, Çubukoğulları, Dilmaçoğulları ve Artuklular gibi siyasi yapılar meydana çıkmıştır. Bu manada Malazgirt yenilgisinden sonra dönemin savaş hukuku gereği Romanos Diogenes ile Alp Arslan arasında imza edilmiş olan barış antlaşmasını rafa kaldıran ve savaş tazminatı ödemeyi de reddeden Bizans Devleti, bu hatasının bedelini çok ağır ödemiş ve hemen hemen bütün Anadolu topraklarını kendi elleriyle Selçuklu Türklerine teslim etmiştir. Bu bilgilerden yola çıkarak bu çalışmada öncelikle Malazgirt Muharebesi’ne giden süreç özet olarak verilmiş, devamında savaşın Selçuklu ordusu tarafından kazanılma başarısının arkasında yatan nedenler üzerinde durulmuş, son noktada ise Türklerin Anadolu’da icra ettikleri yeni örgütlenme modeli ile söz konusu coğrafyanın Türkler açısından nasıl vatan yapıldığına dair tespitlere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler: