Kullanım Kılavuzu
Neden sadece 3 sonuç görüntüleyebiliyorum?
Sadece üye olan kurumların ağından bağlandığınız da tüm sonuçları görüntüleyebilirsiniz. Üye olmayan kurumlar için kurum yetkililerinin başvurması durumunda 1 aylık ücretsiz deneme sürümü açmaktayız.
Benim olmayan çok sonuç geliyor?
Birçok kaynakça da atıflar "Soyad, İ" olarak gösterildiği için özellikle Soyad ve isminin baş harfi aynı olan akademisyenlerin atıfları zaman zaman karışabilmektedir. Bu sorun tüm dünyadaki atıf dizinlerinin sıkça karşılaştığı bir sorundur.
Sadece ilgili makaleme yapılan atıfları nasıl görebilirim?
Makalenizin ismini arattıktan sonra detaylar kısmına bastığınız anda seçtiğiniz makaleye yapılan atıfları görebilirsiniz.
 Görüntüleme 13
 İndirme 1
Azerbaycan Türkçesinde ve Türkiye Türkçesinin Doğu Ağızlarında Bulunan tulla- Fiili ve Türevlerinin Kökeni Üzerine.
2023
Dergi:  
Dil Araştırmaları
Yazar:  
Özet:

Azerbaycan Türkçesinde ve Türkiye Türkçesinin doğu ağızlarında varlığını sürdüren “tulla-” (atmak, fırlatmak) fiili ve türevleri başka hiçbir çağdaş Türk lehçesinde bulunmamaktadır. Kelimenin “tul” isim köküne {+la-} isimden fiil yapım eki getirilmesiyle oluştuğu açıktır. Çağdaş Türk lehçelerinden sadece Çuvaşçada “dış, dıştaki” anlamında “tul” kelimesi bulunmaktadır. Bu durumda, /r~l/ Türkçesinin temsilcisi olan Hazar/Bulgar Türklerinin Azerbaycan-Anadolu coğrafyasında bulundukları dönemde bu kelimenin dile girdiği ilk ihtimal olarak görülebilir. Gerek Azerbaycan Türkçesinde gerekse de Türkiye Türkçesi ağızlarında bulunan rotasizm ve lambdasizm örnekleri bu olasılığı destekler niteliktedir. Altay Dilleri Ailesine mensup dillerde tespit ettiğimiz veriler bir ihtimali daha mümkün kılmaktadır: Tungus-Mançu lehçelerinde “dış taraf, dış yüz” anlamında kullanılan ve yazarlar tarafından Proto-Tungusça kökü “*t’uli” olarak kurgulanan bir kelime bulunmaktadır. Bu kelimenin karşılığının /l>ş/ değişimiyle tarihî ve çağdaş Türk lehçelerinde “taraf/yön karşı taraf” anlamlarına sahip “tuş” (Proto-Türkçede “*dul”) olabileceği ve Hazar/Bulgar Türklerinden çok önce Azerbaycan ve Doğu Anadolu’ya yerleşen boy/boylar tarafından getirildiği ihtimalini de akla getirmektedir.

Anahtar Kelimeler:

The Origin Of The Tulla-verb and Its Derivatives In The Azerbaijan Turkish and Eastern Dialects Of Turkey Turkish
2023
Yazar:  
Özet:

The verb “tulla-” (to throw, to throw) and its derivatives, which continue to exist in the eastern dialects of Turkey Turkish and Azerbaijani Turkish, are not found in any other contemporary Turkish dialect. It is clear that the word is formed by adding the verb form suffix {+la-} to the noun root "tul". Among the contemporary Turkish dialects, only Chuvash has the word "tul" meaning "outside". In this case, it can be seen as the first possibility that this word entered the language during the period when the Khazar/Bulgarian Turks, who are representatives of /r~l/ Turkish, were in the Azerbaijan-Anatolia geography. Examples of rhotacism and lambdacism found in both Azerbaijani Turkish and Turkey Turkish eastern dialects support this possibility. The data we have identified in languages belonging to the Altai Language Family make another probability possible: There is a word used in the Tungus-Manchu dialects in the sense of "outside, external face", which is constructed by the authors as its Proto-Tungus root "*t'uli". With the change of /l>ş/, the equivalent of this word is used in historical and contemporary Turkish dialects as “side/direction”. It also brings to mind the possibility that it may be "tuş" ("*dul" in Proto-Turkish) meaning "opposite side" and that it was brought by the clan(s) who settled in Azerbaijan and Eastern Anatolia long before the Khazar/Bulgarian Turks.

Anahtar Kelimeler:

Atıf Yapanlar
Bilgi: Bu yayına herhangi bir atıf yapılmamıştır.
Benzer Makaleler
Dil Araştırmaları

Alan :   Filoloji; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler

Dergi Türü :   Ulusal

Metrikler
Makale : 626
Atıf : 1.343
2023 Impact/Etki : 0.193
Dil Araştırmaları