Özet:

Günümüzde eğitim anlayışı öğrencilere 21. yüzyıl becerilerini kazandırma eğilimindedir. Hızla değişen ve gelişen dünyaya uyumlu bireyler yetiştirmek beceri odaklı eğitim ile mümkündür. Edinilen ilk beceri olan dinleme/izleme becerisinin geliştirilmesi, diğer becerilerin gelişimine temel oluşturduğu için büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, 2022-2023 eğitim-öğretim yılında okutulmak üzere hazırlanan ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan dinleme/izleme etkinliklerinin, öğrencilere 21. yüzyıl becerilerini kazandırmak amacıyla yürütülen K12 Beceriler Çerçevesi’nde belirlenen dinleme/izleme alan becerileriyle uyumunu ortaya koymaktır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Betimsel analiz tekniğinin kullanıldığı çalışmada tematik kodlama yapılarak elde edilen veriler K12 Beceriler Çerçevesi’nde belirtildiği şekilde sınıflandırılmıştır. Ortaokul Türkçe ders kitaplarında K12 Beceriler Çerçevesi’ne uyumlu dinleme/izleme yönergesi sayılarının ders kitaplarındaki toplam dinleme/izleme yönerge sayılarına oranı incelendiğinde en düşük oranın %36 ile 6. sınıf seviyesinde, en yüksek oranın ise %44 ile 5 ve 8. sınıf seviyelerinde olduğu görülmüştür. Ders kitaplarındaki dinleme/izleme yönergelerinin tüm sınıf seviyelerinde en çok Anlam Oluşturma bütünleşik becerisiyle örtüştüğü görülmektedir. En düşük örtüşme ise Öz Yansıtma bütünleşik becerisinde tespit edilmiştir. İnceleme sonucunda hem ders kitaplarındaki etkinliklere yön veren Türkçe Dersi Öğretim Programı kazanım ifadeleri hem de K12 Beceriler Çerçevesi’nde yer alan bütünleşik beceriler ve süreç bileşenleri ile ilgili tespitler ortaya konulmuştur. Öğrencilere 21. yüzyıl becerilerinin kazandırılabilmesi amacıyla hem öğretim programı hem de K12 Beceriler Çerçevesi’nin içeriğinde yapılabilecek değişiklikler öneri olarak sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: