Abstract:

Hatay ili patates alanlarında 2009 ve 2010 yıllarında yapılan çalışmalarda Yonca mozaik virüsü (Alfalfa mosaic virus: AMV) ile enfekteli olabileceğinden şüphelenilen simptomlu patates bitkileri belirlenmiştir. Patates alanlarında AMV’nin varlığı ve yaygınlığı ile diğer konukçularını belirlemek üzere 2014-2015 yıllarında farklı çeşitlere ait patates tarlalarından şüpheli bitki örnekleri alınmıştır. İncelenen patates tarlalarında özellikle yabancı otlar üzerinde yoğun olarak AMV potansiyel vektörü olan Aphis fabae Scopoli, A. gossypii Glover, A. solanella Theobald, Myzus persicae (Sulzer), Macrosiphum euphorbiae (Thomas) ve Rhopalosiphum padi L. türleri belirlenmiştir. Sarı desenler, lekeler ve daha sonra şiddetli kloroz gösteren patates yaprak örneği serolojik (DAS ELISA: Double antibody sandwich-Enzyme linked immunosorbent assay) ve biyolojik indeksleme (mekanik inokulasyon) yöntemleri ile incelenmiştir. Ülkemizde Hatay ilinde yetiştirilen patateste son birkaç yıldır AMV’nin enfeksiyon oluşturduğu belirlenmiştir. Yabancı ot türlerinden Physalis angulata örneklerinde 2014 yılında %15.3 oranında AMV enfeksiyonu belirlenmiştir. Simptomlu patates bitkilerinde AMV enfeksiyonu 2014 ve 2015 üretim dönemlerinde %5.4 ve %4.6 olarak bulunmuştur. AMV’nin patateste düşük seviyelerde enfeksiyon oluşturmasına rağmen, özellikle Amik Ovası’nda yetiştirilen yonca, domates ve biber gibi diğer kültür bitkileri ile yabacı otlar veya bu kaynaklardan patatese virüsün vektör yaprak bitleri ile taşınabilmesi nedeni ile Hatay ilinde patateste AMV enfeksiyonu belirlenmesi önem taşımaktadır. Hatay ilinde patates bitkilerinde son birkaç yıldır görülmeye başlayan AMV enfeksiyonu için il dışından gelen enfekteli tohumluk yumruların kaynak olduğu düşünülmektedir. AMV’nin yıllara içinde patates alanlarındaki durumunu izlemek için patates, yabancı otlar ve diğer konukçuları ile ilgili çalışmalar devam etmektedir

Keywords: