Özet:

Sağlık çalışanları, yüksek risk taşıyan bir meslek grubu olup sağlık ve haklarının korunması ve güvenliklerinin sağlanması sağlıkta kalitenin sağlanması ve artırılması için hayati önemdedir. Günümüzde sağlık çalışanlarının hasta güvenliği için gayret gösterirken sağlıklarını ve hatta hayatlarını kaybetmeleri ya da güvenliklerinin gerektiği şekilde sağlanmaması nedeniyle şiddetle karşılaşarak yaralanmaları ve hatta hayatlarını kaybetmeleri sağlıkta kalitenin sağlanması ve artırılması açısından çok önemli bir problem olarak önümüzde durmaktadır. Bu nedenle çalışmada, sağlık çalışanlarının sağlığının korunması ve güvenliğinin sağlanmasının sağlıkta kalitenin artırılmasında ne kadar önemli olduğunun ortaya konması ve vurgulanması, bu şekilde sağlıkta kalite çalışmalarında sağlık çalışanlarının sağlığı ve güvenliği konusuna dikkat çekmek amaçlanmıştır. Bu kapsamda, sağlık kalite standartlarında sağlık çalışanlarının sağlığının korunması ve güvenliğinin sağlanmasına ilişkin standartlar, yasal ve yönetsel düzenlemeler ile uygulamalar, alınabilecek önlemler, risk değerlendirmesi, Dünya Sağlık Örgütünün çalışan güvenliği yaklaşımı ortaya konmuştur. Çalışmada literatür araştırması ile araştırmaların taranması ve derleme yapılması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmalarda, sağlık çalışanlarının %45’inin çalıştıkları sağlık kuruluşunda karşılaşabilecekleri riskler konusunda endişeli olduğu, eğitim durumu yükseldikçe iş kazası yaşama oranının düştüğü, nöbet sayısı arttıkça çalışanların kurallara uyumunun azaldığı, stresi fazla olan çalışanın iş kazasına maruziyetinin arttığı, Covid-19 alanında aktif çalışmanın gece uykusuzluğu gelişiminde etkili olduğu bulgularına ulaşıldığı görülmüştür. Araştırma bulguları ve literatürün birlikte değerlendirilmesi sonucunda; sağlık çalışanlarının sağlığının korunması ve güvenliğinin sağlanmasının gelecekte sağlıkta kalitenin artırılmasında önemli olduğu, çalışan güvenliğinin esasında hasta güvenliğinin ön şartı olduğu, sağlık kuruluşlarının çalışan güvenliği programı hazırlaması, çalışanlara yönelik sağlık taramalarının yapılması, engelli çalışanlara yönelik düzenlemelerin yapılması, çalışanların kişisel koruyucu önlemleri almasının sağlanması, çalışanlara yönelik şiddetin önlenmesine ilişkin tedbirlerin alınması ve düzenlemelerin yapılması, enfeksiyonların kontrolü ve önlenmesine yönelik program hazırlanması ve uygulanması, laboratuvar güvenliği ve radyasyon güvenliği önlemleri alınması, güvenlik raporlama sistemi kurulması, mavi, pembe ve beyaz kod uygulamalarının yapılması; çalışan güvenliği konusunda eğitim verilmesi, hasta güvenliği komitesi kurulmasının sağlık çalışanlarının güvenliğinin sağlanması ve sağlığının korunması alanında kalitenin artırılmasına katkı sağlayabileceği, sağlık çalışanlarının sağlığını ve güvenliğini tehdit eden tehlike ve riskler belirlenerek sistematik şekilde risk değerlendirmesi ve analizi yapılması gerektiği, sağlık çalışanlarının karşılaşabileceği riskler ve alınması gereken önlemlere ilişkin farkındalığın artırılması ile çalışan güvenliğinin kurum kültürü haline getirilmesinin sağlıkta kalite açısından hayati önemde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: