Özet:

Aleksandr Natanoviç Bernştam (1 Ekim 1910 - 10 Aralık 1956), Türkistan ve Türk halkları tarihi üzerine çok sayıda araştırmalar yapmış ve eserler yazmış etnograf, arkeolog ve şarkiyatçı bir bilgindir. Hunlar, Göktürkler, Uygurlar, Kırgızlar üzerine önemli çalışmaları bulunmaktadır. 1933-1956 yılları arasında Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Tacikistan‟da tarihî âbideleri tespit seyahatleri, yazılı kaynak araştırmaları, kazı çalışmaları ve mimarî abideler üzerine incelemeler yaparak Orta Asya Türk tarihinin M.Ö. 2. binden M.S. 15. yüzyıla kadarki değişik meseleleri hakkında mühim çalışmalar ortaya koymuştur. Ortaya koyduğu bu çalışmalar günümüze kadar ehemmiyetini muhafaza etmektedir. Bununla birlikte bilim dünyasında eserleri gerektiği kadar bilinmemektedir. Bunun temel sebepleri arasında çalışmalarında, o dönem Sovyet rejiminin ideolojik yaklaşımlarına karşı tezler ortaya koyması, çalışmalarının mühim kısmını 2. Dünya savaşı yıllarında yayımlaması gibi sebepler gelmektedir. Başlıca eserleri arasında Hun Tarihi Denemesi (Oçerk İstorii Gunnov), 6.-8. Yüzyıllarda Orhon Yenisey Türklerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı (Sotsialno-ekonomiçeskiy stroy orhono-yeniseyskih tyurok 6-8 vekov), Kuzey Kırgızistan Arkeoloji Notları (Arheologiçeskiy oçerk Severnoy Kirgizii), Talas Vadisi‟nin Antik Âbideleri (Pamyatniki starinı Talasskoy dolinı), Yedisu Arkeolojik Keşif Seferi. Çüy Vadisi (Trudı Semireçenskoy arheologiçeskoy ekspeditsii. Çuyskaya Dolina), Kenkol Kurganları (Kenkolskiy Mogilnik), Kuzey Kırgızistan Arkeolojisi Denemesi (Arheologiçeskiy oçerk Severnoy Kirgizii), Talas Vadisinin Tarihi Eserleri. Tarihi-Arkeolojik Deneme (Pamyatniki starinı Talasskoy dolinı. İstorikoarheologiçeskiy oçerk), Kırgızistan‟ın Mimarî Anıtları (Arhitekturnıye pamyatniki Kirgizii) gelmektedir. Bu çalışmada A. N. Bernştam‟ın hayatı, ilmi şahsiyeti ortaya konulmaya çalışılacak, eserleri üzerine değerlendirmeler yapılacak ve eserlerinin bibliyografyası verilecektir

Anahtar Kelimeler: