Özet:

Bu çalışmada bilim felsefesi ve iktisat ilişkisi incelenmektedir. Doğadaki gerçeklik olsun, sosyal gerçeklik olsun, bilimin onun üzerine eğilip yasaları bulup çıkarması, yöntem, bilim felsefesi sayesindedir. İktisatta yöntem ise, ekonomik dünyanın hareket yasalarını ortaya çıkarmakta izlenecek yol oluyor. Bilim felsefesi ve iktisat ilişkisi, iktisat bilim haline gelmeden önce başlamıştır. Bilim felsefesi alanındaki sorunları inceleyen ilk düşünürlerden biri olan Aristotales, ev idaresinin özünü, kullanım için üretimin oluşturduğunu vurgulamaktadır. Doğa bilimlerindeki devrim niteliğindeki ilerlemeler, iktisat biliminin doğuşunu hazırlamıştır. Adam Smith, emek-değer yasasını açıklayarak iktisata bilimsel meşrutiyetini kazandıran kişi olmuştur. Neo-klasik iktisat, marjinal fayda yaklaşımıyla değeri emek yerine faydaya atfetmiştir. Bilim felsefesinde geleneksel görüş olarak adlandırılmış olan mantıksal pozitivizm ile birlikte, bilim felsefesi, bağımsız bir bilim disiplini olmuştur. Popper, mantıksal pozitivizmin doğrulanabilirlik ilkesine karşı yanlışlanabilirlik ilkesini geliştirmiştir. Keynes 1930’lardaki büyük dünya bunalımının tecrübelerini de kullanarak, klasik ve neo-klasik iktisat okullarının “kendiliğinden tam istihdam dengesi”ne dayanan teorik temellerini altüst etti. Ekonomideki gelişmelerin Keynes’in öngörülerinin bir kısmını yanlışlamasına paralel bir şekilde neo-klasik teori de kendisini yeniledi ve geliştirdi. Bilim felsefesi alanında Popper’den sonra mantıksal pozitivizmi eleştiren ve yönteme ilişkin yeni açılımlar geliştiren önemli düşünürler Kuhn, Lakatos ve Feyerabend olmuştur. Bütün bilimlerde, zaman içinde teoriler ve yöntemler değişebilmektedir. O halde günümüzde tek bir yönteme bağlı kalmak yerine farklı yöntemlerin zenginliğinden istifade etme yoluna gidilebilir.

Anahtar Kelimeler: