Views
139
Downloands
4
Richard Nelson Frye’ın “Çağdaş müelliflerce ve geçmişi hatırlayan sonraki yazarlarca oldukça fazla övülen” şeklinde bahsettiği ve Türk-İslâm tarihi içerisinde son derece önemli bir konuma sahip olan Sâmânoğulları Devleti, Horasan ve Mâverâünnehir bölgesinde hüküm sürmüştü. Sâmânoğulları, İslâmiyet’in Türkler arasında yayılmasında son derece mühim roller oynamalarının yanında, hâkim oldukları topraklarda sosyal, ekonomik, kültürel ve idari teşkilat açısından önemli gelişmelerin yaşanmasını sağlamışlardı. Karahanlılarla, Gaznelilerle ve Selçuklularla ilişkileri bakımından Türk tarihinden ayrı olarak düşünülmemesi gerekilen Sâmânoğulları, Ortaçağ Türk-İslâm devletlerinin idari teşkilatlarına birçok miras bırakmışlardı. Fakat bu döneme dair çalışmalar, yabancı ülkelere kıyasla Türkiye’de yeterli seviye bulunmamaktadır. Bunun sebebi ise, muhtemelen dönemin kaynak dilinin bilinmemesi veya bu döneme dair ilgilinin bulunmaması olmalıdır. Oysaki devlet teşkilatı açısından kendisinden sonraki Ortaçağ Türk-İslam devletlerine etkiler bırakan ve Türk-İslâm dünyası açısından mühim bir yere sahip olan Sâmânoğulları Devleti’ne dair çalışmaların daha fazla yapılması gereklidir. Bu çalışmada, Şiraz Üniversitesi’nde Ortaçağ İran tarihi uzmanı olan ve Sâmânoğulları, Simcûrîler, Karahanlılar, Gazneliler, Selçuklular dönemine dair çalışmaları bulunan Sayyed Abol-Ghasem Forouzani’nin Sâmânoğullarının yükselişi ve düşüşüne dair makalesi, Farsça aslına sadık kalınarak Türkçe’ye tercüme edilmeye çalışılmıştır. Sâmânoğullarının kuruluşundan yıkılışına kadar geçen sürecin değerlendirildiği makalede, kaynaklar ve araştırma eserlerin ışığında Sâmân-hudât’ın gayretleriyle temeli atılan, oğlu ve torunlarının hikmeti ışığında artan Sâmânî hanedanının kuruluş, yükseliş ve yıkılış sürecine etki eden olaylar incelenmektedir. Devleti güçlendirmek ve yükseltmek için gerçekleştirilen faaliyetler ve alınan önlemler, devlet içerisinde gittikçe güçlenen vezirlerin ve sipehsâlârların etkinlikleri, vezirler ve sipehsâlârlar arasında yaşanan çekişmelerin devletin yıkılışındaki tesirleri, dış ilişkiler gibi hususlar ele alınmaktadır. Bu bakımdan makalenin Türkçe’ye tercüme edilmesiyle, Sâmânoğullarının siyasi tarihine ışık tutularak, Türkiye’deki bu alana dair yapılacak çalışmalara katkı sağlanması planlanmaktadır.
Richard Nelson Frye referred to in the form of "most praised by contemporary writers and subsequent writers who remember the past" and ruled in the state of the Sâmânoğulları, Horasan and Mâverâünnehir, which has a very important position in the Turkish-Islamic history. In addition to their very important roles in the dissemination of Islam among the Turks, the Sâmânoğulları provided significant developments in the social, economic, cultural and administrative aspects of the territory in which they rule. The Sâmânoğulları, which should not be considered separately from the Turkish history in terms of their relations with Karahanis, Gaznelis and Selçukis, had left many inheritances to the administrative bodies of the Middle Ages Turkish-Islamic states. However, the studies on this period are not sufficient compared to foreign countries in Turkey. This may be because the source language of the period is unknown or there is no interest in this period. It is necessary to do more work on the Sâmânoğulları State, which has influenced the subsequent Middle Ages Turkish-Islamic states and has an important place in the Turkish-Islamic world. In this study, the article of Sayyed Abol-Ghasem Forouzani, who is a specialist in medieval Iran history at the University of Shiraz and who works on the time of the Sâmânoğulları, Simcûrîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlîlî In the article where the process passed from the establishment to the destruction of the sons of Sâmâââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââââ The activities and measures taken to strengthen and raise the state are addressed, the activities of the increasingly strengthened governors and shippers within the state, the disputes between the governors and shippers in the fall of the state, the issues such as external relations. In this regard, with the translation of the article into Turkish, it is planned to contribute to the work on this area in Turkey, keeping light on the political history of the Sâmânoğulları.
Field : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Ulusal
Article Detail 
Similar Articles
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
