Abstract:

Bu makale, 17. yüzyıl Osmanlı Devleti'nde ortaya çıkan Kadızâdeliler hareketinin öncüsü olan Kadızâde Mehmed Efendi'nin (öl. 1045/1635) Risâle-i Müdâfa‘a adlı eserinin tercüme, tahkik ve değerlendirmesinden teşekkül etmektedir. Risâle-i Müdâfa‘a şimdiye dek bilinmeyen ve ilk defa bu çalışmamızla bilim dünyasına kazandırılan önemli bir eserdir. Kadızâde'nin hayatı ve eğitimine dair kaynaklarda zikredilen bilgiler kısıtlı ve mükerrer olduğu için, Kadızâde'nin bir nevi otobiyografisi olarak kabul edebileceğimiz bu eser, hayatı ve eğitimine dair birçok şüpheyi gidermesi bakımından oldukça önem arz etmektedir. Risale iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısım savunma niteliğindedir. Zira Kadızâde Mehmed Efendi, İbn Arabî ile ilgili görüşleri nedeniyle muhalifleri tarafından kendisine iftira atıldığını ve hakkında karalamalar yapıldığını iddia ederek kendisini müdafaa etmektedir. İkinci bölüm ise, hayatı ve ilmî kişiliği hakkında ayrıntılı bilgi vererek kendini detaylı bir şekilde tanıttığı kısımdır. Müellif bu bölümde hocalarına, okuyup mütalaa ettiği eserlere ve kaleme aldığı bazı risalelere dikkat çekmektedir. Risale hakkında yapılacak değerlendirmede Kadızâde'nin ilmî hayatının genişçe irdelenmesi ve okuduğu eserlerden hareketle görüş ve düşüncelerinin teşekkülünde mezhebî arka planının ortaya çıkarılması hedeflenmiştir.

Keywords: