Abstract:

Havacılık sektöründe yaşanan gelişmelerle ortaya çıkan bir iş modeli olan Düşük Maliyetli taşımacılık, havayolu işletmelerinin bazı stratejilerle maliyet tasarrufu elde ederek gelirlerini arttırmaya çalışması anlamına gelmektedir. Dünya’da ve Türkiye’de düşük maliyetli taşıyıcılar sektör içerisinde önemli bir yer edinerek, kârlılığı arttırıp işletmelerin devamlılığını sağlamada başarılı olmuşlardır. Düşük Maliyetli taşımacılık iş modelinde, stratejik hamleler ile maliyet tasarrufu sağlama, bu tasarrufu fiyata yansıtarak, odaklandığı pazarda en yüksek doluluk oranı ile uçarak gelir elde etme, ek gelirler ile kârlılığı arttırma şeklinde bir odaklanma söz konusudur. Bu iş modelinin ortaya çıkması ile havayolu işletmeleri birçok maliyet tasarrufu sağlayan stratejiler kullanmıştır. Bunların bazıları; yolcu başına hesaplanmış maliyet, daha yoğun uçak kullanımı, daha düşük uçuş ekibi maliyetleri, ikincil havalimanı kullanımı, tek tip uçak kullanımı, dış kaynak kullanımı, ikram yapılmaması, daha düşük rezervasyon maliyetleri, daha düşük yönetim giderleridir. Ancak küresel rekabete etki eden faktörlerde yaşanan değişiklikler, havalimanlarının değişen durumları, teknolojik gelişmeler gibi sebeplerle düşük maliyetli taşıyıcılar daha önce maliyet tasarrufu sağladıkları stratejilerde artık istedikleri tasarruf oranlarına ulaşamamaktadır. Bu sebeple, maliyet tasarrufu yaratmada yeni stratejiler geliştirmeye çalışmaktadırlar. Bu çalışmada, düşük maliyetli taşımacılık iş modeli anlatılarak, maliyet tasarrufu yaratmada kullanılan stratejilere değinilecektir. Daha önce maliyet tasarrufu yaratmasına rağmen, mevcut durumda etkisi azalan stratejiler belirtilerek, düşük maliyetli taşıyıcılar tarafından maliyet tasarrufu yaratmada kullanılan yeni stratejiler araştırılmaktadır. Yapılan araştırmada, düşük maliyetli taşıyıcıların dijitalleşme, reklam ve tanıtım giderlerini sosyal medya kullanımı ile azaltma, dış kaynak kullnımını azaltma, leasing yolu ile finansal performans ölçme gibi stratejilerle yeni maliyet tasarruflarına yöneldikleri sonucuna ulaşılmıştır. Aynı zamanda düşük maliyetli havayolu işletmelerinin gelir sağladığı ek hizmetleride çeşitlendirdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords: