Özet:

Öğrenilmiş çaresizlik, insanların yaşamlarının her evresinde etkisini göstermekte ve çoğunlukla insanları olumsuz yönde etkilemektedir. Literatürde, öğrenilmiş çaresizliğe yol faktörler kişisel nedenler ve örgütsel nedenlerle ilişkilendirilmektedir. Bu doğrultuda, çalışmada öğrenilmiş çaresizliğe yol açan faktörler belirlenerek sınıflandırılması ve sonuçların bir model çerçevesinde sunulması amaçlanmaktadır. Araştırmanın amacı kapsamında kamu kurumlarından eğitim, güvenlik, sağlık ve bankacılık sektörlerinde görev yapan farklı yaş, eğitim durumu, kıdem, yöneticilik, hizmet yılı, medeni durumdaki 25 kadın çalışan ile yarı-yapılandırılmış soru formu kullanılarak mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Yapılan mülakatlar incelendiğinde 4 katılımcının mülakatlarında verdikleri cevapların çok kısa ve tek kelimelik cevaplar olması nedeniyle bu mülakatlar değerlendirilmeye alınmamıştır. Görüşmelerden elde edilen veriler MAXQDA nitel veri analizi programı kullanılarak kodlanmış ve kategorize edilmiştir. Kodların ve kategorilerin görselleştirilmesinde frekans analizi, karşılaştırmalı analiz ve ilişki analizleri gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, kadın çalışanlarda öğrenilmiş çaresizliğe yol açan faktörler, “bireysel faktörler”, “çevresel faktörler”, ekonomik faktörler”, “örgütsel faktörler” ve “toplumsal faktörler” olmak üzere 5 ana tema çerçevesinde, 27 alt-tema olarak sınıflandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler: