Özet:

The bars are built taking into account innovative and technological possibilities. Despite the technical assessment of the barriers and the construction stages are implemented, errors can be found in the design and implementation stages. These problems may arise in the form of errors caused by environmental conditions, such as the lack of proper selection of the materials used, errors caused by the design-application and natural disasters, depending on these reasons, crashes can be seen in the barriers. A series of experimental and simulation studies are needed in order to determine the behavior of materials and barges used to prevent the loss of lives and goods that may result in damage and collapse in the barges. In this context, it is necessary to extract collapse analysis and risk maps in terms of the early warning system as forecast.In the framework of the study, a scenario work was carried out with the modeling of the collapse of the Queen's Barge on the Mining Tea, which is the side arm of the Dicle River. The Queen's Barrier is a barrier that is an average of 100 meters high from the ancient city centre of Diyarbakır and is in a position that can pose risk along with the Dicle Barrier. Despite the fact that the barge is in the type of filling barge in terms of the construction technique, the study has been conducted taking into account the most disadvantaged situation with the acceptance that the sudden collapse occurred, which is the collapse model in the barge barge. In this study; "Global Mapper, the HEC-RAS program developed by the U.S. Army Engineering Association with the CBS program" was made a dimension of over-the-counter collapse modeling.As a result, the collapse hydrograph of the Queen's Barrier made the collapse modeling with the programs used was obtained.

Anahtar Kelimeler:

Özet:

Barajlar; inovatif ve teknolojik imkânlar göz önünde bulundurularak inşa edilmektedir. Barajların teknik açıdan değerlendirilip yapım aşamaları gerçekleştirilmesine rağmen projelendirme ve uygulama safhalarında hatalarla karşılaşılabilmektedir. Bu sorunlar kullanılan malzemelerin uygun seçilmemesi, projelendirme-uygulamadan kaynaklanan hatalar ve doğal afetler gibi çevre koşullarının yol açtığı hatalar şeklinde ortaya çıkabilmekte, bu nedenlere bağlı olarak barajlarda yıkılmalar görülebilmektedir. Barajlarda hasar ve yıkılmalar sonucu oluşabilecek can ve mal kayıplarını engellemek için kullanılan malzemelerin ve barajların davranışlarının belirlenmesi açısından birtakım deneysel ve simülasyon çalışmalarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda öngörü olarak erken uyarı sistemi olması açısından yıkılma analizleri ve risk haritaları çıkarılmalıdır.Çalışma kapsamında Dicle Nehri yan kolu olan Maden Çayı üzerinde bulunan Kralkızı Barajı’nın yıkılma üzerine modellenmesi ile bir senaryo çalışması yapılmıştır. Kralkızı Barajı, Diyarbakır eski şehir merkezinden ortalama 100 metre yükseklikte ve Dicle barajıyla birlikte risk oluşturabilecek konumda olan bir barajdır. Söz konusu baraj yapım tekniği açısından dolgu baraj tipinde olmasına rağmen, çalışmada kemer barajlardaki yıkılma modeli olan, ani yıkılma meydana geldiği kabulü ile en elverişsiz durum dikkate alınarak çalışmalar yürütülmüştür.Bu çalışmada; “Global Mapper, CBS programı ile ABD Ordusu Mühendislik Birliği tarafından geliştirilen HEC-RAS programı” kullanılarak bir boyutlu üstten aşma yıkılma modellemesi yapılmıştır.Sonuç olarak, kullanılan programlarla yıkılma modellemesi yapılan Kralkızı Barajı’nın yıkılma hidrografı elde edilmiştir.