Abstract:

Bireyler arasındaki çatışmadan doğan siyaset aynı zamanda toplumun ‘ortak çıkarları’ için iş birliği yapma mekanizmasıdır. Bu mekanizmanın temel unsurunu ise halk teşkil etmektedir. Halkın ana unsur olması siyasete katılım kavramını da beraberinde getirmiştir. Halkı oluşturan bireylerin hepsinin siyasete aynı derecede ilgi göstermelerini ve katılmalarını beklemek doğru değildir. Katılım oranları yalnızca gözlemcilikten, siyaset yaşamına aktif katılmaya kadar geniş bir perspektifte olabilmektedir. Ancak siyasete katılım cinsiyete göre ayrıştırıldığında kadın katılımının erkeklere oranla tüm dünyada daha düşük olduğu bir gerçektir. Demokrasilerde eşit haklara sahip bireylerin yönetime ve karar alma mekanizmalarına da eşit oranda katılmaları beklenmektedir. Ancak eşitlik, temsiliyet ve katılım kavramları bağlamında kadınların, erkeklere göre daha dezavantajlı bir grup olduğu dünya genelinde saptanmaktadır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)’nde de bu duruma uygun tutumlar görülmektedir. Nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması ile yürütülen araştırma, KKTC Cumhuriyet Meclisi’nde milletvekili olarak yer alan, kendilerini siyasetin dışında bırakacak bütün etkenleri aşarak politik yaşama adım atmış kadınların toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin siyasal yaşamları üzerindeki etkisine dair görüşlerini incelenmiştir. Buna ek olarak söz konusu sorunların ortadan kaldırılabilmesi için kadın milletvekillerinin çözüm önerilerine de yer verilmiştir. Amaçlı örneklem yöntemi izlenerek seçilen KKTC Cumhuriyet Meclisi’ndeki dokuz kadın milletvekilinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile veri toplanmıştır. Çalışmanın sonucuna göre, siyasi yaşamda toplumsal cinsiyet eşitliğine dair sorunların kadınların aktif siyasete girmesini ve sürdürmesinin önünde engel teşkil ettiği görülmüştür. Cinsiyetler arasında gözle görülür bir ayrımcılık yaşanmamasına karşın, ülkenin geleneksel siyasi kültürünün kadını bu alandan uzak tuttuğu yargısına varılmıştır. Sonuç olarak, kadının dünya genelinde olduğu gibi KKTC’de de siyasetin nesnesi olması sorununa bir demokrasi problemi olarak yaklaşılıp kadınların siyasetin öznesi haline gelme çabaları üzerinden bakılması gerekmektedir.

Keywords: