Abstract:

İnsanların yapılan iyiliğe veya kötülüğe cevap verme gereksiniminden doğan alkış, kargışlar bütün toplumların sözlü kültür ürünlerinin hemen hepsinde yer almaktadır. Alka- övmek, methetmek, karga- beddua etmek köklerinden türeyen bu terimler insanın duygu ve düşüncelerini karşı tarafa aktaran kalıp ifadelerdir. Bu dua ve beddua sözleri toplum tarafından o kadar çok benimsenmiştir ki masal, ninni, mani, ağıt, türkü, destan, halk hikâyesi gibi birçok edebî türde de kendine yer bulmuştur. Ağrı, Kars, Iğdır, Erzurum, Sivas, Tokat, Amasya gibi birçok şehirde dağınık biçimde yaşayan Karapapak-Terekeme Türkleri de günlük hayatlarında kendi maddi ve manevi kültürlerinden izler barındıran bu sözleri kullanmışlardır. Çalışmamızda Karapapak-Terekeme Türkleri arasından derlenen alkış ve kargışlar konu, içerik ve şekil özellikleri bağlamında incelenmeye çalışılacaktır. Çalışmada yer alan alkış ve kargışlar sahadan derlenmiş ve Karapapak-Terekeme Türkleri’nin ağız özelliklerine uygun olarak yazıya geçirilmiştir. Bu kalıp ifadelerin daha iyi çözümlenmesi Karapapak-Terekeme Türklerinin geleneksel yaşam tarzının anlaşılmasına katkı sağlayacaktır.

Keywords: