Abstract:

Amaç: Çalışmamızda cep telefonu radyasyonuna kronik etkin kalmanın testis dokusu üzerinde meydana getireceği değişimler ve melatonin kullanımının olası koruyucu etkisinin ışık mikroskobik düzeyde incelenmesi amaçlandı. Yöntemler: 24 adet Wistar albino cinsi erkek sıçan 4 gruba ayrılarak 90 günlük deney süresince; kontrol grubuna hiçbir uygulama yapılmazken, 2. gruba her gün 30 dk 2100 MHz radyasyon uygulaması, 3. gruba her gün derialtı melatonin uygulaması, 4. gruba ise radyasyon uygulamasından 40 dk önce derialtı melatonin ve sonrasında 30 dk radyasyon uygulaması yapıldı. Deney bitiminde yüksek doz anestezi altında feda edilen deneklerden testis dokuları alındı, ağırlıkları ölçülerek ışık mikroskobik izleme yöntemlerinden geçirildi. Örneklere yapısal değişimleri incelemek amacıyla Hematoksilen Eozin, bazal membran kalınlığının değerlendirilmesi amacıyla da PAS boyamaları yapıldı; germinal epitel kalınlığı ve seminifer tübül çapı ile bazal membran kalınlığı ölçülerek istatistiksel analizler yapıldı. Bulgular: Radyasyon uygulaması ile birlikte seminifer tübüllerde düzenli yapının bozulduğu ve seminifer epitel hücreleri arasında ödem oluştuğu izlendi. Radyasyon ve melatonin uygulanan grupta seminifer tübül yapısının radyasyon grubuna karşı oldukça korunduğu dikkati çekti. Tüm gruplarda testis ağırlığında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmazken, radyasyon uygulanan grupta bazal membranın daha kalın olduğu, germinal epitel kalınlığının azaldığı, seminifer tübül çapının ise arttığı istatistiksel olarak belirlendi. Sonuç: Sonuç olarak yüksek doz cep telefonu radyasyonunun testis histolojik yapısına, özellikle spermatogenezis ve spermiyogenezis düzeyinde etkili olduğu belirlenirken, melatoninin koruyucu özellik gösterdiği kanısına varıldı.

Keywords: