Özet:

Gelişmiş ülkelerdeki endüstrisizleşme sürecini takiben metropollerde istihdam imkanına büyük oranda sahip olmayan geniş kitlelerin varlığı 1980’li yıllarla birlikte gözle görünür hale geldi. Kentleşme yazını bu durumu, kent merkezlerinde sıkışmış geniş yoksul mahalleler konusunda gelişmiş bir araştırma geleneğine sahip olan Amerikan sosyolojisinin sunduğu araçlardan faydalanarak çözümleme yoluna gitti. Loic Wacquant’ın kentsel yoksulluk üzerine çalışmaya başladığı dönemlerde Avrupa kentlerinde yoksulluğun dönüşümü büyük oranda getto ve sınıf-altı gibi Amerikan menşeili kavramlar üzerinden tartışılmaktaydı. Wacquant karşılaştırmalı bir bakış açısı önererek gelişmiş ülke kentlerinin Amerikanlaşacağı yönündeki argümanları reddetmiş, ayrıca Amerikan sosyolojisinin kendi içerisinde yoksulluğu kavramsallaştırma tarzının büyük oranda Amerikan siyah gettosunda yaşayanları damgalayıcı bir nitelik taşıdığını ortaya koymaya çalışmıştır. Wacquant’ın kent sosyolojisine yönelik temel katkısı siyah gettosuna dair değerlendirmelerinde ortaya çıkar. Amerikan sosyoloji geleneğinin yoksulluk olgusunu siyasal içerimlerinden sıyırarak teknik bir hizmet sunumu sorunu olarak ele alma alışkanlığı karşısında Wacquant, devletin ayrımcılık olgusuna doğrudan dahlini göstermeyi hedefleyen bir yaklaşım önerir. Wacquant’a göre ABD’de devlet yoksulluk meselesini bir yandan yeni ekonomik yapılanma içerisinde istihdam imkânı bulamayan siyah nüfusun gettolarda daha fazla yoğunlaşmalarına yönelik uygulamalarla, öte yandan denetim ve cezalandırma uygulamalarını daha da genişletip sıkılaştırmak suretiyle ele almıştır. Bu çalışmada Wacquant’ın kentleşme literatürüne dair genel değelendirmeleri ile Amerikan kent sosyolojisinin getto olgusuna bakışına dair eleştirileri ele alınacak, ardından kendi alternatif formülasyonu eleştirel olarak değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler: