Abstract:

Öz. Yabancılara Türkçe öğretiminde en çok kullanılan öğretim materyali ders kitaplarıdır. Bununla birlikte dil öğretimini, sınıf sınırları dışında devam ettirebilmek ve pekiştirebilmek için de okuma kitaplarından faydalanılır. Nitekim okuma kitapları, Türkçe öğrenen yabancıların da ihtiyaç duyduğu bir materyaldir. Dolayısıyla yabancılara Türkçe öğretiminin de önemli bir unsurudur. Bu sebeple, okuma kitapları hazırlanırken çeşitli ölçütler göz önünde bulundurulmalıdır. Bu ölçütlerden biri okunabilirliktir. Okunabilirlik, metnin kolay ya da güç anlaşılır olduğunu gösteren sayısal bir veridir. Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin dil düzeylerini belirlemede ve belirlenen dil düzeylerine uygun metinlerin hazırlanmasında okunabilirlik verilerinden faydalanılır. Çünkü metnin okunabilirlik düzeyi, öğrenicinin sahip olduğu dil düzeyinin üstünde olursa anlama becerisini zorlamakta, altında olursa okuma merakını yok etmektedir. Bu sebeple kitapların okunabilirlik düzeyi, dil öğretiminde önem kazanmaktadır. Bundan hareketle bu çalışmanın amacı, yabancılar için hazırlanmış Türkçe okuma kitaplarının okunabilirlik düzeyini tespit etmektir. Nitel araştırma desenlerinden durum çalışması seçilerek yapılan bu çalışmada, veriler doküman analiziyle elde edilmiştir. Elde edilen verilerle kitapların okunabilirlik düzeyini tespit etmek için Ateşman’ın (1997) okunabilirlik formülü ve Çetinkaya-Uzun Okunabilirlik Formülü (2010) kullanılmıştır. Bu çalışmada, Yunus Emre Enstitüsü’nün yayımladığı, A1 seviyesinde 7 ve A2 seviyesinde 7 kitap olmak üzere toplam 14 kitaptan oluşan Çocuk Hikâyeleri Dizisi incelenmiştir. Çalışma neticesinde Ateşman’ın (1997) formülüne göre A1 ve A2 kitaplarının okunabilirlik düzeyi Kolay iken Çetinkaya-Uzun Okunabilirlik Formülü’ne (2010) göre A1 kitaplarının Bağımsız Okuma, A2 kitaplarınınsa Eğitsel Okuma düzeyinde olduğu tespit edilmiştir.

Keywords: