Abstract:

Bu araştırmada, Türkiye'de 2016 yılında 81 ile ait 11 tarım değişkeni kullanılarak, benzer yapıyı gösteren homojen il gruplarının belirlenmesi ve Türkiye’de benzer iller grubunun ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu nedenle "K ortalamalar kümeleme" ve “Hiyerarşik kümeleme” yöntemleri kullanılmıştır. Türkiye'de iller küme analizi yöntemiyle istatistiksel olarak 5, 7 ve 10 kümeye ayrılıp test edilmiştir ve küme sayısı belirlenmiştir. Bulunan sonuçlara göre en anlamlı kümeleme 7’li sınıflandırma sonucunda elde edilmiştir. Analiz sonuçları, Dendrogram ve Aglomeratif Tablo ile de desteklenmiştir. Analizde uzaklık olarak kullanılan Karesel Öklid ve Pearson Yakınlık Matriksi kriterlerine göre Türkiye’de tarım göstergelerinde birbirine en çok benzeyen illerin Rize ve Yalova, en az benzeyen illerin ise Konya ve Adana olduğu görülmüştür. 7 küme ile tarım göstergeleri bakımından birbirine benzeyen illerin kümelenmesinde; 1. Kümede Adana, Ankara, Çorum, Diyarbakır, Edirne, Mardin, Şanlıurfa ve Tekirdağ, 3. Kümede Eskişehir ve Yozgat, 4. Kümede Balıkesir, İzmir ve Van, 5. Kümede Afyonkarahisar, Aksaray, Karaman, Kayseri, Sivas ve Tokat, 6. Kümede Ağrı, Aydın, Bursa, Çanakkale, Denizli, Erzurum, Manisa, Muğla, Muş, Sakarya ve Samsun, 7. Kümede Konya ve 2. Kümede ise geriye kalan diğer iller yer almıştır. Kümeleme yöntemiyle illerin ayırımına ve homojen yapı göstermelerine sebep olan değişkenler ile illerin oluşturduğu farklı tarım bölgeleri tespit edilmiştir. 

Keywords: