Abstract:

XIX. yüzyıl halk şairlerinden olan Bayburtlu Zihni, hem halk şiiri hem de divan şiiri tarzında yazdığı şiirler ile tanınmıştır. Onun Divanı, klasik Türk şiir geleneğini yansıtan örneklerle doludur. Bundan dolayı önem arz etmektedir. Bayburtlu Zihni’nin gazellerinin modern metotlarla incelenmesi, bu gazellerin taşıdığı estetik ve şairin kültürel birikiminin ortaya konulması ayrıca bugünden düne bakarak anlaşılır şekilde okunması, yeniden hatırlanarak güncel bir yer edinmesi bakımından önemlidir. Bu makalede, Bayburtlu Zihni’nin “çarpışır” redifli gazeli yapısalcılık ve ontolojik metot ile incelenerek modern edebîyat yaklaşımları ışığı altında incelemesi yapılmıştır. Araştırmanın kapsamını Bayburtlu Zihni’nin gazelleri oluştururken amaçlı örneklem yöntemi ile seçilmiş “çarpışır” redifli gazel esas alınmıştır. Çalışma nitel araştırma yöntemine göre gerçekleştirilmiştir. Veriler, doküman incelemesi yolu ile toplanmış, ontolojik analiz metodu ve yapısalcılık metoduna göre analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda Bayburtlu Zihni’nin “çarpışır” redifli gazeli şekil, anlam ve yapısal uyum açılarından ortaya koyulmuştur.

Keywords: