Özet:

Öz: Bu makalede şu sorulara cevap aranmaktadır: Arapça neden IV/X. yüzyıldan itibaren Horȃsȃn’da konuşulan resmî dil olma vasfını kaybetmiş ve aynı zamanda resmî yazı dili olma özelliğini de Yeni Farsça ile paylaşır hȃle gelmiştir? Çalışmada, Arap şiirine ait usûllerin Fars şiirinde kullanılmış olması, Arap olmayanların İslȃm üzerindeki etkileri ve İslȃm’ın şehirlileşmesi gibi etkenlerin bu gelişmeyi doğuran faktörler arasında yer aldığı sonucuna varılmıştır. Ulemȃ, sûfîler, şairler ve kȃtipler, İranî lehçelerin konuşulduğu bir dil havzasında Arapça’yı canlı tutmuşlardır. Meşruiyet meseleleri ve bürokratik zorunluluklar da Arap ve Fars dillerinin mecz olabilmesi için tarihî mȃnȃda uygun koşullar hazırlamıştır. Sonuç olarak bu çalışmanın müellifi, İranlılar’ın Arap dilinin korunması ve yayılmasına, Araplar’ın da Farsça’nın yayılmasına yardım ettiği fikrini ileri sürmektedir. Anahtar Kelimeler: Arapça, Farsça, Yeni Farsça, Horȃsȃn, İran, Pehlevî, Derî.   Abstract: This article asks the questions: Why did Arabic cease to be the official spoken language of Khurasan by the 4/10th Century, and why by the same time did Arabic come to share its status as the official written language of Khurasan with New Persian? Factors explored include the uses of Arabic poetic styles in Persian poetry, the influx of non-Arabs into Islam, and the urbanization of Islam. Ulamas, mystics, poets, and scribes kept Arabic alive in a linguistic landscape based in spoken Iranian dialects. Issues of political legitimacy and bureaucratic necessity created historical conditions for a fusion of Arab and Persian languages. In the end, the author argues that Persians helped preserve and spread Arabic, and Arabs helped spread Persian. Keywords: Arabic, Persian, New Persian, Khurasan, Iran, Pahlavî, Darî.

Anahtar Kelimeler: