Özet:

Günümüzde geniş kitlelerle buluşmayı amaçlayan video oyun şirketleri, farklı ülkelerdeki pazarlarda da varlık göstermekte ve rekabet etmektedir. Bu süreçte, özellikle hikâye odaklı video oyunlarda görsel, işitsel ve dilsel çerçevede sunulması amaçlanan sürükleyici deneyimi farklı kültürlerde de yaşatma gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu noktada, anlatı dünyasını oluşturmada görsel ve işitsel bağlamın tamamlayıcısı olan dil önemli bir yere sahiptir. Dil verisinin anlatı dünyasını güçlendirecek uygun dinamiklerle işlenmesi, video oyunun yazınsal kalitesini artırırken aynı zamanda şirketlerin satış amacına da hizmet etmektedir. Yapılan çalışmada, özellikle hikâye odaklı video oyunlarda altyazı çevirisinin önemini vurgulamak amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, tüm dünyada yüksek satış rakamları yakalayan ve hikâye ve anlatı başta olmak üzere pek çok kategoride ödüle layık görülen The Last of Us adlı video oyunun Türkçe altyazı çevirilerinden seçilen örnekler değerlendirilmiştir. Çeviri eylemi, bu çalışmada yapılacak değerlendirmeye zemin hazırlamak için ekonomik ve yazınsal olmak üzere iki boyutta ele alınmıştır. Ardından, çeviri kararlarını etkilediği düşünülen iç ve dış bağlam üzerinde durulmuştur. İç bağlamda video oyunlardaki metin türleri ve özellikleri, dış bağlamda ise video oyun çevirisine ilişkin farklı yaklaşımlar ve süreçler ele alınmıştır. Bu doğrultuda, çalışmanın kuramsal çerçevesi görsel-işitsel çeviri ve çeviri sürecini etkileyen normlar ışığında şekillenmiştir. Seçilen video oyunun Türkçe altyazı çevirisi, betimleyici bir yaklaşımla ve Gideon Toury’nin sorun-çözüm çifti yöntemi kullanılarak incelenmiştir. İnceleme sonucunda, erek metindeki tercihlerin, çevirmen kararları kadar çeviri sürecinden de etkilenebileceği düşünülmektedir. Sonuç olarak, oyundaki metinlerin hikâyeyi oluşturan görsel ve işitsel öğelerin tamamlayıcısı olduğu görülmüştür. Çeviri süreci kapsamında alınan kararların da bu bulguya uyumlu olması önem taşımaktadır. Çalışmada, video oyun çevirisinin oyuncu ve oyun arasındaki iletişimi güçlendirmesi açısından öneminin altı çizilmiştir. Bu süreçte çevirmenlerin iletişim uzmanı rolü ile akademik çeviri eğitiminde kazandırılması hedeflenen çeviri edinci gerekliliği de vurgulanmıştır. Böylelikle, bu çalışmanın video oyun çevirisi ve değerlendirmesinin çeviribilim alanındaki görünürlüğüne katkı sağlayacağı düşünülmektedir.    

Anahtar Kelimeler: