Abstract:

İyeler ve iyelik kültürü etrafında şekillenen inanç ve ritüellere odaklanan Sibirya Türklerinin Destanlarında İyeler adlı bu kitap, Doç. Dr. Pervin Ergun tarafından kaleme alınmıştır. Pervin Ergun, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Türk Halk Bilimi Bölümü, Toplumsal Uygulamalar Anabilim dalında öğretim üyesidir. Kitap, metin merkezli ve karşılaştırmalı Türk halk bilimi çalışmaları açısından önemli bir eserdir. “Bir şeyin koruyucu ruhu ve içindeki gizli gücü, sahibi, mâliki ve hâmî ruhu” olarak nitelenen iye kavramı hakkında Ergun, Türkoloji alanında dağınık ve satır aralarında dile getirilen görüşleri Anadolu ve Sibirya sahasından tespit ettiği yazılı ve sözlü kaynaklardaki örnekler üzerinden karşılaştırmalı, detaylı ve derinlemesine ortaya koyarken, aynı zamanda iyelik sisteminin kültürel kodunu da belirlemeye çalışarak konuyu araştırmacılarının dikkatine sunmakta ve böylece alanda önemli bir boşluğu doldurmaktadır. Yazar, her ne kadar Sibirya sahası destanlarına odaklanmış olsa da Anadolu ve Sibirya sahası sözlü kültür ortamından derlenen verilerle de çalışmayı desteklemektedir. Öncelikle iye kavramını terim olarak açıklayan ve diğer Türk topluluklarında bu terim karşılığında kullanılan sözcükler hakkında bilgi veren Ergun, iye kavramının muhteviyatıyla ilgili akademik zemindeki fikir ayrılıklarından kaynaklı tartışmalara değindikten sonra konunun izahının güçlüğüne dikkat çeker.

Keywords: