Özet:

Ev sahibi ülke ekonomileri üzerinde çok çeşitli etkiler barındıran doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının, enerji ithalatı üzerindeki etkisi özellikle enerji ithalatçısı ülkeler açısından büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada, doğrudan yatırımların enerji ithalatı üzerindeki etkisini ölçmek ve etkinin gelişmiş ülkeler ile gelişmekte olan ülkeler arasında farklılık gösterip göstermediğini tespit etmek üzere 1990-2014 döneminde net enerji ithalatçısı 12 gelişmiş ülke ve 12 gelişmekte olan ülke ele alınmaktadır. Ampirik bulgulara göre gelişmiş ülkelere yönelen doğrudan yatırımlarda 1 birim artış enerji ithalatını 0.1 birim civarında azaltmakta ve kişi başı gayrisafi yurt içi hâsılanın enerji ithalatı üzerindeki etkisi CCE analizinde pozitif yönlü ve istatistiki olarak anlamlı iken AMG analizinde anlamlı bir etki bulunmamaktadır. Ayrıca gelişmiş ülkelerde doğrudan yatırımlardan enerji ithalatı ve kişi başı gayrisafi yurt içi hâsılaya doğru nedensellik ilişkisi bulunurken tersi yönde nedensellik ilişkisine rastlanmamaktadır. Enerji ithalatı ile kişi başı gayrisafi yurt içi hâsıla arasında ise çift yönlü nedensellik ilişkisi bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Gelişmekte olan ülkeler üzerine gerçekleştirilen analiz sonuçlarında ise doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve kişi başı gayrisafi yurt içi hâsılanın enerji ithalatı üzerinde anlamlı bir etkisi saptanamamıştır ve değişkenler arasında istatistiki olarak anlamlı herhangi bir nedensellik ilişkisi de bulunmamaktadır. Ele alınan net enerji ithalatçısı ülkeler bir arada incelendiğinde, enerji ithalatı üzerinde doğrudan yatırımların anlamlı etkisinin bulunmadığı, kişi başı hasılanın etkisinin ise düşük olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler: