Atıf Sayısı
1
Görüntüleme
26
İndirme
2
Balkanlarda Osmanlı döneminden miras kalan kurumlardan biri de müftülükler olmuştur. Bu coğrafyada Osmanlı sonrasında müftülüklerin bazıları varlığını devam ettirirken bazıları ise yok olmuştur. Bu makale, Osmanlı idaresinden sonra 1934 yılına kadar 47 yıl varlığını devam ettirmeyi başarabilen Bulgaristan’daki Lofça Müftülüğü hakkındadır. Çalışma, 1834-1934 yılları arasında Lofça Müftülüğü ile ilgili konuları içeren Osmanlı arşiv belgeleri kapsamında ele alınmıştır. Çalışmada Lofça’nın tarihi, Lofça müftülüğünün Osmanlı ve Bulgar idaresi dönemindeki statüsü, Lofça müftüleri, müftü vekilleri, Bulgarlaştırma ve Hristiyanlaştırma faaliyetlerine karşı müftülüğün mücadelesi, müftülüğün din eğitimi ve şer’i hususlardaki hizmetleri ve Lofça camileri gibi konulara yer verilmiştir. Makale, Lofça Müftülüğü’nün tarihine, Lofça’daki Müslümanların dinî hayatına ve dinî yapılanmalarına ışık tutması açısından ayrı bir öneme sahiptir. Lofça Müftülüğü ile ilgili Osmanlıca yazılı arşiv belgelerin, 1934 yılına kadar varlığını devam ettirmesi konuyu dikkat çekici bir hale getirmektedir. Makale, Lofça’dan Türkiye’ye göç eden bir aile tarafından Dr. Neval Konuk Halaçoğlu’na verilen ve daha sonra bu kişi tarafından da tarafımıza gönderilen konuyla ile ilgili Osmanlıca yazılı özel aile arşivinin bilimsel olarak ilk defa incelenmesi ve değerlendirilmesi açısından da ayrı bir önem taşımaktadır. Çalışma spesifik konusu ve alanında yapılan ilk çalışma olması yönüyle özgün bir değer taşımaktadır. Günümüzde Lovech (Ловеч) olarak adlandırılan Lofça, Bulgaristan’da yer alan bir şehirdir. Başkent Sofya’ya 150 km uzaklıktadır. Yıldırım Bayezid döneminde 1393 yıllarında fethedilen Lofça şehri, 1877 yılına kadar Osmanlı idaresinde kalmıştır. Bu yıldan sonra Bulgar idaresine geçmiştir. Osmanlı döneminde var olan Lofça Müftülüğü kurumu Bulgar idaresinden sonra varlığını 1934 yılına kadar Lofça Müftü Vekâleti kurumu olarak devam ettirmiştir. 1934 yılından sonra Lofça’daki dini hizmetler Plevne Müftülüğü’ne bağlı olarak bir kâtip tarafından ifa edilmiştir. Osmanlı döneminde Lofça müftüleri/müftü vekilleri, fetva hizmetleri sunarak bölgedeki Müslümanlara dini konularda danışmanlık ve rehberlik yapmışlar ve fetva hizmetlerini Bulgar idaresi döneminde de devam ettirmişlerdir. Müftüler fetva hizmetlerinin yanı sıra Lofça’daki yerel medreselerde dini dersler vererek eğitim hizmetleri de sunmuşlardır. Lofça Müftüleri, Osmanlı döneminde Lofça Meclis-i İdâre’nin asli üyesi olmuşlardır. Kaymakam ve naibten sonra şehrin en üst düzey bürokratları olarak şehrin yerel idaresinde görev almışlardır. Lofça müftüleri bir taraftan kazanın en üst idarecisi olan kaymakama, diğer taraftan da müftülüklerin bağlı olduğu şeyhülislama karşı sorumlu olarak hizmet etmişlerdir. Lofça müftüleri/müftü vekilleri, Osmanlı sonrasında Bulgar idaresine giren Lofça’da gasp, talan ve harap edilen Osmanlı dönemi camilerini ve vakıf eserlerini koruma, Müslümanların dini ve milli kimliklerini muhafaza etme, zorla Hıristiyanlaştırma faaliyetlerine karşı durma ve Müslümanların dini ibadet ve şer’i hususlardaki ihtiyaçlarını karşılama gibi birçok alanda önemli hizmetler yürütmüşlerdir. Bu uğurda Lofça müftüleri ağır bedeller ödemişlerdir. Örneğin Bulgarların asimile ve yıkımlarına karşı direnen, Müslüman Pomakların Hıristiyanlaştırılmasına engel olmaya çalışan Lofça Müftüsü Hasan Zühdü Efendi müebbet kürek hapsi cezasına, kızı 15 yıl hapis cezasına ve bu konuda kendisine yardım eden Ali bin Hasan ise idam cezasına çarptırılmıştır. Lofça Müftüleri nikâh, boşanma, vasiyet, miras, veraset, tereke, vesayet ve nafaka gibi şer’î hususlarla ilgili işlerde bölge halkına hizmetler sunmuşlardır. Bununla birlikte eytam mallarının idaresine yönelik birtakım görevleri de ifa etmişlerdir. Lofça müftü vekâleti, 1934 yılına kadar özellikle nikâhla ilgili izinname ve şahadetname belgelerini Osmanlıca yazmaya devam ederek tarihi ve milli değerlerine olan bağlılığını sürdürmeye çalışmıştır. Lofça’daki Osmanlıca yazılı bu tür belgeler 1944 yılına kadar varlığını devam ettirmiştir. Lofça’dan Türkiye’ye göç eden bir ailenin özel arşivinde Lofça’daki Müslümanların evlilik kayıtlarına ilişkin bazı belgelere ulaşılmıştır. Bu kapsamda Lofça’da İmam Rıfat Ali tarafından düzenlenen ve “şahadetname” olarak adlandırılan 3 adet evlilik defteri ve “izinnâme”, “izinnâme-i seyyib” ve “izinnâme-i bikr” adlarıyla düzenlenen evlilik izinnameleri belgeleri bu çalışmada ele alınmıştır.
One of the institutions in the Balkans that were inherited from the Ottoman era was the Mufti. In this geography, after the Ottoman, some of the mutilations continued to exist, while some disappeared. This article is about the Lofça Mufta in Bulgaria, which was able to continue its existence for 47 years after the Ottoman administration until 1934. The study was discussed within the framework of the Ottoman archive documents that contained topics related to the Lofça Muftaury between 1834 and 1934. The study included the history of Lofça, the status of the Lofça Mufta in the period of the Ottoman and Bulgarian administration, the Lofça Mufta, the Mufta representatives, the struggle of Mufta against Bulgarianization and Christianization activities, the religious education of the Mufta and the services in the fields of sher and the Lofça mosques. The article has a distinct importance in terms of the history of the Lofça Mufti, the lighting of the religious life and religious structures of the Muslims in Lofça. The Ottoman-written archive documents related to the Lofça Muftuzium make the subject of continuing its existence until 1934 noticeable. The article has a separate importance in terms of the first scientific study and evaluation of the Ottoman-written private family archive on the subject given to Dr. Neval Konuk Halaçoğlu from Lofça to Turkey and subsequently sent to us by this person. The study carries an original value in the direction of being the first work done on a specific subject and field. Lofça, today called Lovech (Lovec), is a city located in Bulgaria. The capital is 150 km away from Sofia. The city of Lofça, conquered in 1393 during the period of Yıldırım Bayezid, remained in the Ottoman administration until 1877. This year, he went to the Bulgarian government. The Lofça Müftülüğü institution, which existed in the Ottoman period, continued its existence after the Bulgarian administration until 1934 as the Lofça Müftü Vekâleti institution. After 1934, religious services in Lofça were performed by a captain under the Plevne Muftium. In the Ottoman period, the Lofça Mufta/Mufta representatives offered fetva services to the Muslims in the region in religious matters and continued fetva services during the Bulgarian administration. In addition to the fetva services, the Muftials also offered educational services by teaching religious lessons in local medreses in Lofça. The Lofça Müftuli were the original members of the Lofça Assembly in the Ottoman period. After Kaymakam and Naibten, they served as the city’s top bureaucrates in the local administration. The Lofça Muftials, on the one hand, served as the supreme manager of the accident, and on the other hand, the Muftials served as responsible against the sheltering of which the Muftials were bound. The Lofça Mufti/Mufti representatives have performed important services in many areas, such as protecting the Ottoman time mosques and foundation works in Lofça, which entered the Ottoman after Bulgarian administration, preserving Muslims' religious and national identities, resisting forced Christianization activities, and meeting Muslims' needs in religious worship and sharia matters. For this reason, the worshippers have paid heavy rewards. For example, the Lofça Mufti Hasan Zühdü Efendi, who resisted the assimilation and destruction of the Bulgarians, who tried to prevent the Christianization of the Muslim Pomak, was sentenced to a perpetual prison sentence, his daughter was sentenced to 15 years in prison and Ali bin Hasan, who him in this matter, was sentenced to death. The Lofça Muftails have provided services to the people of the region in the activities related to the charities such as marriage, divorce, testament, inheritance, inheritance, inheritance, inheritance, inheritance and inheritance. But they have made a lot of things for their own possessions. The Lofça Muftu advocate, until 1934, continued to write in the Ottoman language the permission and testimony documents related to marriage and continued to maintain its commitment to its historical and national values. Such Ottoman-written documents in Lofça remained in existence until 1944. In the private archive of a family who migrated from Lofça to Turkey, some documents related to the marriage records of Muslims in Lofça have been obtained. In this context, 3 marriage books organized by Imam Rıfat Ali in Lofça and called "shahadetname" and marriage permissions documents organized by the names of "izinnâme", "izinnâme-i seyyib" and "izinnâme-i bikr" have been discussed in this study.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler; İlahiyat
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
