Abstract:

Türkiye, coğrafi konumundan dolayı iklim değişikliğinden etkilenebileceğinden sürdürülebilir tarıma yönelik eylemleri uygulaması zorunlu ülkelerdendir ve “Avrupa Yeşil Mutabakatı” na uyum faaliyetlerini hızlandırarak, pestisit, tarım ilacı ve kimyasal gübre kullanımlarının azaltılması için çok yönlü çalışmalar yürütmektedir. Bu bağlamda, tarımsal üretimi olumsuz etkileyen çevresel şartlara duyarlı bir kamuoyu geliştirilmesi için okullarda verilecek eğitim-öğretim ve öğretmen yetiştirme özenle ele alınmalıdır. Bu çalışmada, biyoloji öğretmen adaylarının çevre kirliliğinin tarımsal üretime etkisine ve bu konuların eğitimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseninde olup, Ankara’da bir devlet üniversitesinde öğrenim gören, amaçlı örneklemeyle seçilen 30 biyoloji öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşme formuyla toplanan veriler, betimsel ve içerik analizine tabii tutulmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, tüm öğretmen adaylarının çevresel kirliliğin tarımsal üretime etkisi olduğu, konuya ilişkin eğitim almaya istekli oldukları ve özellikle tarımsal üretime etki eden çevre kirliliği faktörleriyle (%57), çevre kirliliğinin tarımsal üretimi etkilediği yönlerle (%43) ilgili kapsamlı görüşleri bulunduğu tespit edilmiştir. Ancak çevre kirliliğinin insan sağlığına olumsuz etkileriyle ilgili açılımları yeterince yapamadıkları ve buna yönelik görüşlerin düşük frekansta (%2.2) olduğu da görülmüştür. Bununla beraber, çevre kirliliğinin tarımsal üretime etkileriyle ilgili eğitimine dair, içerik (%39), öğrenme ortamı (%29), öğretim yöntem-teknikleri (%25) ve öğretim materyalleri (%7) temalarıyla ilgili geniş çerçevede görüşleri olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, çevre kirliliğin tarımsal üretime etkilerinin indirgenmesi ve sağlıklı koşulların yaratılması için öğretmen adaylarının bilgi ve deneyimle donatılmalarını, öğretmen yetiştiren programların insan sağlığına ekolojik yaklaşıma dayalı olarak yeniden düzenlenmesini ve her yerin eğitim ortamı ve öğretim unsuru olarak kullanılabileceği, görsel ve güncel kaynaklarca zengin, yenilenmiş öğretim yaklaşımlarına göre yeni bir eğitim anlayışı geliştirilmesi gerekliliğini düşündürmektedir.

Keywords: