Görüntüleme
22
İndirme
2
Bu makale Osmanlı-Vehhabi ilişkileri hakkında yaygın bir kanaatin kaynağını, nedenlerini ve sonuçlarını incelemektedir. Bu kanaate göre Osmanlı merkez uleması Hicaz’ı işgal etmelerine rağmen Vehhabiler hakkında ilgisiz kalmış, önemsemedikleri bu meselenin çözümünü devlet adamlarına bırakmıştır. Bu iddia ilk olarak Ahmed Cevdet Paşa’nın 1870’lerde kaleme aldığı Tarih-i Cevdet’te ortaya konmuş ve kendisinden sonra pek çok kişi tarafından tekrar edilmiştir. Böylece Cevdet Paşa Osmanlı’da Vehhabilik telakkisine yön veren, bu konuyu etraflıca ele alan ilk kişi olarak kabul edilmiştir. Oysa İstanbul’da erken dönemde Cevdet Paşa’nın eleştirdiği ulema tarafından yazılan, çoğaltılan ve yaygın olarak kullanılan bir Vehhabilik risalesi vardı. Üstelik Cevdet Paşa bu risaledeki bilgileri kitabında kullanmış fakat eserden bahsetmeyip dönemin ulemasının Vehhabiliğe kayıtsız kaldığını yinelemiştir. Paşanın yaklaşımını ele alan bu makale, onun bu tavrının söz konusu risalenin şârihi olan dönemin şeyhülislamı Ataullah Efendi’ye olan siyasi husumetinden kaynak- landığını iddia etmektedir. Zira Nizam-ı Cedid’in padişahı Sultan III. Selim’i taht- tan indiren Ataullah Efendi, Cevdet Paşa’nın gözünde “efkâr-ı atîka” sahibi birisiydi. Tanzimat’ın savunucusu olan Cevdet Paşa’nın eski devir ulemasını tenkit edip Ata- ullah Efendi’nin risalesini gizlemesi ise Osmanlı-Vehhabilik literatürünü doğrudan şekillendirmişti
This article examines the source, causes and consequences of a widespread canadian about the Ottoman-Vehhabi relations. According to this canade, the Ottoman Central Ulema occupied Hicaz, although it was uninterested about Vehhabiler, they did not care for the solution of this issue to the state men. This claim was first revealed in the History-i Cevdet in which Ahmed Cevdet Pasha was painted in the 1870s and has been repeated by many people after him. Thus, Cevdet Pasha was considered the first person to address this issue, directing the Vehhabilik telak in the Ottoman. However, in Istanbul there was a Vehhabilik risal, written, reproduced and widely used by the ulema criticised by Cevdet Pasha in the early period. Furthermore, Cevdet Pasha used the information in this message in his book but did not mention the work and repeated that the ulemas of the time remained irrelevant to the Vehhabity. This article, which discusses the approach of Pasha, claims that his attitude is derived from the political concern of the period of the sheriff of the corresponding messenger, the sheriff of Ataullah Efendi. Zira Nizam is the king of Cedid, Sultan III. Attaullah Efendi, who dropped from the throne of Salim, was one of the "efkâr-i atîka" owners in the eyes of Cevdet Pasha. The defendant of Tanzimat, Cevdet Pasha's ancient devir ulemas and hiding the message of Ata-ullah Efendi, directly shaped the Ottoman-Vehabilik literature.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
