Abstract:

Çalışmanın amacı, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulduğu 1920’li yıllarda yayınlanan çocuk dergilerinde gelecek kuşakların zihinsel becerilerini geliştirmeye yönelik hazırlanan bazı akıl oyunlarını, günümüzde üstün yetenekli çocukların yetiştirilmesi bağlamında incelemektir. Çünkü dönemin çocuk dergileri, okul çağındaki tüm çocukları hedef alsa da günümüzdeki üstün yetenekli çocukların eğitiminde kullanılan yöntem ve programlara uygunluk arzetmektedir. Bu kapsamda dergilerdeki çeşitli bilmece, bulmaca, muamma ve çizim sorularının çocuğun bilişsel ve duyuşsal gelişim ve yeteneklerine katkı sağlayabilen birçok akıl oyunları barındırdığı görülmüştür. Bu akıl oyunlarının, üstün yetenekli çocukların merak ve öğrenme duygusunu arttıran, problem çözme, biliş ve buluş yeteneği kazandıran, dil ve bellek gelişimini hızlandıran, gözlem, akıl yürütme, soru sorma, eleştiri, yaratıcılık ve icat yapabilme gibi belirgin özelliklerini geliştiren niteliklere sahip olduğu anlaşılmıştır. Çalışmada 1920’li yıllarda yayınlanan Sevimli Mecmua, Bizim Mecmua, Gürbüz Türk Çocuğu, Yeni Yol, Çocuk Dünyası, Çocuk Yıldızı, Musavver Çocuk Postası, Mektepliler Alemi, Haftalık Resimli Gazetemiz, ve Resimli Dünya incelenmiştir. Tespit edilen akıl oyunları Osmanlıcadan çevrilerek analiz edilmiş ve günümüzdeki üstün yetenekli çocukların eğitiminde kullanılan ilkelere göre değerlendirilmiştir. Çalışma, günümüzden yaklaşık bir asır önce çocukların bilişsel ve duyuşsal gelişimini sağlayacak örneklerin tespit edildiği bir tür literatür incelemesidir. Aynı zamanda, tarih ve eğitim bilimleri alanındaki disiplinler arası bir çalışma olarak günümüzdeki üstün yetenekliler eğitiminde kullanılabilecek örnekleri barındırmaktadır. 

Keywords: