Özet:

Bu çalışmada, kalsiyum sülfat dihidrat kristalizasyonu, 65ºC sıcaklıkta, pH 2,5’da ve 0,5 saat bekleme süresinde MSMPR tipi bir kristalizörde saf ve glutamik asit varlığında incelenmiştir. Bu amaçla %20’lik CaCO3 ve H2SO4 çözeltisi kullanılarak saf ortamda ve 250 ppm, 1000 ppm ve 2500 ppm glutamik asit varlığında kristalizasyon deneyleri yürütülmüştür. Elde edilen kristal ürünün tane boyutu, filtrasyon hızı ve zeta potansiyel değişimi ölçülmüş, XRD, TG-FTIR-MS, SEM analizleri yapılmıştır. Glutamik asidin kristalizasyon ortamında bulunması durumunda üretilen kalsiyum sülfat dihidrat kristallerinin en/boy oranlarının değiştiği, filtrasyon hızının azaldığı ve ortalama tane boyutunun glutamik asit konsantrasyonunun artışına bağlı olarak 73µm’den 54µm’ye düştüğü belirlenmiştir. İncelenen koşullarda kalsiyum sülfat dihidratın kristalizasyon kinetiği McCabe’in D L teorisine göre belirlenmiş ve kristal büyüme hızının tane boyutuna bağlı olduğu gösterilmiştir. Ayrıca ASL, C-R, MJ2 ve MJ3 büyüme modelleri kullanılarak kristal büyüme hızı belirlenmiştir. Yapılan hata analizleri sonucunda MJ3 modelinin sistemi en iyi karakterize eden model olduğu bulunmuştur. Sem analizleri ile de glutamik asidin kristal habiti üzerine olan etkisi gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler: