Abstract:

Osmanlı devleti döneminde şehirlerimiz hakkında bilgi veren eserlerin başında şehrengizler ve bilâdiyeler gelmektedir. Bu tip eserlerde, ele alınan şehirlerin önemli meselelerine değinilmiş ve farklı üsluplarla çözüm yolları ortaya konulmuştur. Yetiştirdiği yüz elli altı şâirle Osmanlı coğrafyasının ikinci kültür merkezi olan Bursa, hakkında kaleme alınan eser sayısı bakımından ön sıralarda yer almaktadır. İstanbul ve Edirne ile birlikte hakkında en çok şehrengiz yazılan şehirlerden biri olan Bursa’nın, suları başta olmak üzere önemli her değeri bu eserlerde ele alınarak incelenmiş ve çözüm önerilerinde bulunulmuştur. XVI. asır şairlerinden Sun’î Çelebi, mensur-manzum kaleme aldığı Tezyîn-nâme adlı eserinde zamanının Bursa zanaatkârları hakkında önemli bilgiler vermektedir. Sun’î Çelebi, bu eserinde öncelikle Bursa şehrinin kültür tarihimiz açısından önemini ele almış, sonrasında ekmekçiler ve kuyumcular başta olmak üzere mühim zanaatkârlarını mizahi bir üslupla anlatmıştır. Eserinin sonunda Sultan Süleyman hakkında yazdığı bir kasideye yer vermiş ve bu kasidesinde de döneminin sosyal bozukluklarına değinmiştir. Ele aldığımız bu makalede öncelikle şehrengizler hakkında bilgi verilmiş ve Bursa’nın kültür coğrafyasına değinilmiştir. Sun’i Çelebi’nin kimliği ve kişiliği tartışıldıktan sonra eserin yazma nüshaları ve muhtevası değerlendirilmiştir. Tezyîn-nâme’nin Berlin nüshasının transkribe metni sunulduktan sonra kaynaklar verilmiş ve incelenen nüshanın yazma metni eklenmiştir. Bu eserin Osmanlı dönemi şehir araştırmalarına ve Bursa’nın kültürel hayatına önemli katkı sağlayacağı kanaatindeyiz.

Keywords: