Views
85
Downloands
24
Türk edebiyatının en hacimli eserlerinden olan Kutadgu Bilig, yazılış amacı gereği somutlaştırmalarla doludur. Öğretici bir üslupla kaleme alınan eser dini, ahlaki, siyasi ve sosyal hayata dair meseleleri genellikle didaktik bir üslupla ele almıştır. Bireyin zihninde etkileyicilik ve kalıcılığı arttırmak gayretiyle başvurulan somutlaştırma temelli benzetmeler, Yusuf Has Hacip’in renk algısında özellikle kendini göstermiştir. Benzetme çeşitleri arasında olağan benzetme olarak değerlendirilebilecek bu yapılar, elbette okuyucunun tanıdığı, bildiği ve olağan karşıladığı benzetilenlere dayandırılmıştır. Eldeki metinlerin okuyucu tarafından anlaşılmasını kolaylaştırmak amacıyla başvurulan somutlaştırma temelli benzetmeler, Kutadgu Bilig’in üslubunu daha nitelikli hale getirmiş ve eserin kıymetini arttırmıştır. Yusuf Has Hacip’in kuzgun tüğü gibi kara, mina rengi gibi (açık mavi), kuğu gibi ak, sungur gibi alaca vb. bir renk tonunun benzer bir nesne yardımıyla ya da tamamıyla benzetme temeliyle kurulmuş renk tonlarını kullandığı dikkat çekmektedir. Sincap ve samur rengi, ak-kuş rengi, zenci-habeş derisi rengi vb. kullanımlar Yusuf Has Hacip’in renk kullanımlarında doğaya ait benzetmelerden yararlandığını da göstermektedir. “Bir renk adının benzer nesneler yardımıyla pekiştirilmesi yoluyla aktarılması” ya da “renk adının söylenmeyip benzetilen nesneler yoluyla renklerin ifade edilmesi” şeklinde iki ana başlık altında sınıflandırılabilecek renk anlatımlarının, benzetme temelinde birleştiği dikkat çekmektedir. Herhangi bir kalıplaşma bildirmeksizin benzeyen, benzetilen ve benzetme yönü bakımından alışılmışlık bildiren genelin bildiği ve anladığı bu kullanımlar, Yusuf Has Hacip’in eserindeki didaktik gayeyi de göstermektedir. Toplum tarafından kolaylıkla anlaşılan ve kabul gören olağan benzetmeler, bir milletin değerleri, kabulleri, yaşantısı, inançları, kültürü gibi pek çok bileşenle renklere dair kavramlar oluşturmuştur. Böylelikle renk isimlerine de ilham veren bu yapılar Yusuf Has Hacip’in kaleminde incelikli ve etkileyici bir anlatımın da oluşumuna katkı sağlamıştır.
Kutadgu Bilig, one of the most voluminous works of Turkish literature, is full of formulations for the purpose of writing. The work, which is drawn up with a teaching style, has often addressed the issues of religious, moral, political and social life with a didactic style. Similarity-based comparisons applied in an attempt to increase the influence and durability in the mind of the individual have shown themselves especially in the color perception of Yusuf Has Hacip. These structures, which can be considered as normal comparisons among the varieties of comparisons, are, of course, based on the comparisons that the reader knows, knows and normally welcomes. The formulation-based comparisons applied to facilitate the understanding by the reader of the available texts have made the style of Kutadgu Bilig more qualified and increased the value of the work. As the shadows of Yusuf Has Hacip are black, as the minas color (open blue), as the shadows, as the shadows, as the shadows, as the shadows, etc. It is noted that a colour tone uses colour tones established with the help of a similar object or fully based on the comparison. Sincap and samur color, ac-bird color, black-white skin color, etc. The uses also show that Yusuf Has Hacip is benefited from the comparisons of nature in the use of colors. It is noted that the colour descriptions that can be classified under two main titles in the form of "transmission of a colour name by the help of similar objects" or "expression of colour names by the way of unknown and compared objects" are combined on the basis of comparison. These uses, which the general knows and understands that they seem similar, comparable and usual in terms of comparison without any reporting, also show the didactic gaye in the work of Yusuf Has Hacip. The ordinary comparisons, easily understood and accepted by society, have created concepts of colors with many components, such as the values, acceptance, life, beliefs, and culture of a nation. Thus, these structures that inspired the names of colors also contributed to the formation of a delicate and impressive narrative in the pen of Yusuf Has Hacip.
Field : Eğitim Bilimleri; Filoloji
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Similar Articles
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
