Abstract:

İnsanlık tarihinin en eski geleneksel dünya görüşünü oluşturan mitsel gerçekliğe bağlı tasavvurlar, zaman içerisinde bu gerçeklik olgusunu yitirerek kimi zaman içleri boşaltılarak inançlarla birlikte epik destan, efsane, halk hikayesi gibi anlatı metinlerinde muhafaza edilmiştir. Anlatı metinleri içerisinde mitolojik dokunun muhafaza edildiği türlerden birisi de masallardır. Masallar, kendine has anlatı mantığı içerisinde mitolojik dünya görüşünü muhafaza etmiştir. Özellikle masal metinlerine yansıyan mitolojik unsurların hayvan sembolizmine bağlı oluşan tasavvurlar olduğu görülmektedir. Bu makalede, Türkmensahra Türkmenleri anlatı geleneğinde masal metinlerine yansıyan hayvan sembolizmine bağlı mitolojik tasavvurlar incelenmiştir. Çalışmada incelenen masallar, 06.07.2019-01.10.2019 tarihleri arası Türkmensahra bölgesinde, görüşme mülakat teknikleri bağlamında sözlü kültür ortamından derlenen metinlerden oluşmaktadır. Türkmensahra masallarında; at, toğrul kuşu, ceren, yılan, ayı, ak maya, ejderha ve yolbarsın mitolojik tasavvurlar bağlamında sembolize edildiği görülmüştür. Türkmensahra Türkmenleri masallarında tespit edilen mitolojik hayvanlar, Türk kültür ekolojisi anlatı geleneğinde tasavvur edilen hayvan sembolizmine bağlı mitolojik dünya görüşüyle mukayese edilerek değerlendirilmiştir.

Keywords: