Abstract:

Geleneksel ahlak eğitimi yaklaşımlarına göre, ahlak iyi ve kötü huylar paketinden oluşur. Kohlberg, son dönem ahlak eğitimcilerinden; felsefe, psikoloji ve sosyoloji alanlarını, ahlak eğitimi anlayışında sentezleyebilen bir teorisyendir. Ahlakın nasıl geliştiğine dikkat çeken ve somut çalışmalar ortaya koymak isteyen Kohlberg, araştırmasını ahlaki ikilemler barındıran hikâyeleri çocuklara vererek ve onlara bu durumlarda nasıl tepkide bulunacaklarını sorarak oluşturmuştur. Çeşitli kahramanların yer aldığı hikâyeler ders kitaplarına, zaman zaman çizgi filmlere ve filmlere konu olmaktadır. Bu hikâyeler yetişkin ve çocukların ilgilerini çekmekte, ahlaki değerlere ilişkin tartışma ortamı için iyi birer kaynak oluşturmaktadır. Kitapların ve Edebi eserlerin önemi dikkate alındığında Türk toplumunun kültürel değerlerini yansıtan en önemli eserlerden birini de ortak geçmişin, kültürün, Türk milletinin eseri olan Dede Korkut Hikâyeleri oluşturduğu görülmektedir. Bu araştırmada tüm dünyada kabul görmüş olan Kohlberg’in ahlaki gelişim aşamaları dikkate alınarak Dede Korkut Hikâyelerinde görülen ahlaki gelişim aşamaları tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada tarama modeli, verilerin analizinde ise betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Genel hatlarıyla değerlendirildiğinde incelenen hikâyelerde gelenek öncesi ve geleneksel düzey davranışların daha fazla işlendiği ancak gelenek ötesi davranışlara dönük mesajların sayıca az olduğu görülmektedir.

Keywords: