Özet:

Son yıllarda şehirlerin nüfus ve arazi kullanımı açısından hızla büyümeleri, trafik sıkışıklıkları, artan seyahat süreleri, trafik kazaları, hava ve gürültü kirliliği gibi ulaşım tabanlı problemlerin artmasına yol açmıştır. Toplu taşıma sistemlerinin türel payını artırmak, ortaya çıkan problemleri yatıştırmak için en etkili yöntemlerden biri olarak kabul edilmektedir. Bununla birlikte, özellikle kısıtlı kaynaklara sahip ülkelerde toplu taşıma sistemleri sürdürülebilir kentsel hareketliliği sağlayabilmek için verimli bir şekilde kullanılmalıdır. Yatırım maliyetine ihtiyaç duymadan, sadece toplu taşıma hatlarının frekanslarını ayarlayarak, daha verimli bir toplu taşıma sistemi sağlanabilir. Bu çalışmada, belirli bir filo kısıtı altında toplam kullanıcı maliyetini en küçüklemek için, ulaşım ağ tasarım problemlerinde nispeten yeni bir metasezgisel olan Ateşböceği Algoritması (AB) tabanlı bir toplu taşıma frekans ayarlama modeli sunulmaktadır. Önerilen model, seçilen parametre değerlerinin sonuçlar üzerindeki etkisini göstermek için farklı parametre kombinasyonları kullanılarak 10 rotalı Mandl Test Ağı üzerinde test edilmiştir. Ardından, kalibre edilmiş parametre değerleri ile elde edilen 30 çözüm arasından en iyi çözüm 10 rotalı toplu taşıma ağının mevcut frekans değerleri ile karşılaştırılmıştır. Sonuçlar, AB algoritmasının parametreleri için doğru değerler seçilerek daha iyi çözümler elde edebilebileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: